Ενσυναίσθηση….. Ένα τόσο πολύτιμο και θαυματουργό στοιχείο, ένα από τα πιο απαραίτητα συστατικά κάθε υγιούς σχέσης μεταξύ των ανθρώπων και θεωρείται μία από τις κύριες συναισθηματικές δεξιότητες της συναισθηματικής νοημοσύνης. Αναγνωρίζεται ως μία από τις πιο θετικές και ζωτικής σημασίας ικανότητες που μπορεί να έχει ένα άτομο.
Η δύναμη της ενσυναίσθησης είναι τόσο μεγάλη, με τους ανθρώπους που την κατέχουν να μπορούν να διαβάσουν τα συναισθήματα των άλλων και να καταλάβουν τον χαρακτήρα και την προσωπικότητά τους.
Ενσυναίσθηση σημαίνει….
Συν-αισθάνομαι, νιώθω τα συναισθήματα του άλλου σαν να είναι δικά μου και βάζω τον εαυτό μου στη θέση του. Είναι η δεξιότητα που επιτρέπει όχι μόνο ακούς τον άνθρωπο που έχεις απέναντί σου αλλά μπαίνεις στη διαδικασία να του αφιερώνεις χρόνο και την απαραίτητη προσοχή, έχοντας παράλληλα την ικανότητα να κατανοείς σε βάθος τις σκέψεις και τις επιθυμίες του συνομιλητή – συνανθρώπου σου, συναισθάνοντας τα συναισθήματά του.
Αρκετοί άνθρωποι ταυτίζουν την έννοια της ενσυναίσθησης με τη συμπόνια και την αλληλεγγύη, κάτι που δεν θα έπρεπε να γίνεται, καθώς είναι διαφορετικές έννοιες. Η ενσυναίσθηση τοποθετείται στην κορυφή της πυραμίδας καθώς είναι μία από τις πιο βασικές δεξιότητες που μπορεί να έχει ένας άνθρωπος! Η δύναμη που διαθέτει και το βαθύ νόημα αυτής, έχει την ικανότητα να φέρνει κοντά τους ανθρώπους και να τους βοηθάει να καταλαβαίνουν ο ένας τον άλλον, μπαίνοντας σε διαφορετικές θέσεις ο καθένας.
Η ενσυναίσθηση ορίζεται ως:
- Γνωστική ενσυναίσθηση, όπου είναι η ικανότητα το άτομο να κατανοεί τα συναισθήματα των άλλων, χωρίς να τα νιώθει για τον εαυτό του.
- Αποτελεσματική ενσυναίσθηση, είναι η ικανότητα το άτομο να νιώθει τι περνάει ο κόσμος, σαν να το βιώνει ο ίδιος.
- Ευσπλαχνία, μπορεί να θεωρηθεί ως μία ξεχωριστή συναισθηματική κατάσταση, η οποία διαφέρει από την αγωνία, τη θλίψη ή και την αγάπη.
Πώς μπορώ να καταλάβω αν κάποιος διαθέτει ενσυναίσθηση; Γιατί κάποιοι έχουν την ενσυναίσθηση και κάποιοι άλλοι όχι;
Τα άτομα που έχουν επαρκή ανεπτυγμένη ενσυναίσθηση δεν ακούν απλώς τα λόγια σου…. Ακούν και δίνουν βαρύτητα στο πώς χρησιμοποιείς τις λέξεις, πώς είναι ο τόνος σου, ποιες οι κινήσεις του σώματός σου και οι εκφράσεις του προσώπου σου, ερμηνεύοντας ακόμη και τη σιωπή σου… Αυτά τα άτομα μπορούν «να ακούσουν και να ερμηνεύσουν ακόμη και αυτά που δεν λες»! Υπάρχουν άτομα που διαθέτουν ικανότητες ενσυναίσθησης και δεν το γνωρίζουν, κάποιες από αυτές είναι, η ευαισθησία, οι ψυχικές ικανότητες, είναι γαλήνιοι, αγαπούν τα περισσότερα τα ζώα από τους ανθρώπους, μπορούν και διαβάζουν τους ανθρώπους.
Πώς μπορεί να αναπτυχθεί και να καλλιεργηθεί η ενσυναίσθηση;
Η ενσυναίσθηση μαθαίνεται από τα πρώτα στάδια της ζωής μας, μέσα από τις ισχυρές σχέσεις προσκόλλησης. Αλλά δεν σταματά εκεί. Υπάρχει η δυνατότητα εξέλιξης και καλλιέργειας σε όλη τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου, καθώς, αυξάνοντας την ενσυναίσθηση βελτιώνονται παράλληλα και η ποιότητα των σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων.
Όλοι έχουμε ανάγκη από την ενσυναίσθηση, οπότε είναι αρκετά σημαντικό να προσπαθήσεις και να καταφέρεις να αναπτύξεις μία τέτοια κοινωνική δεξιότητα, όπως είναι αυτή.
- Αρχικά, ένα από τα πρώτα στοιχεία που πρέπει να έχεις, είναι η θέληση και να προσπαθήσεις να μπεις στη θέση του άλλου, να εστιάσεις σε αυτό το οποίο σου λέει ο άλλος, να τον σεβαστείς και να τον κατανοήσεις. Η ενσυναίσθηση καλλιεργείται μέσα από εκπαίδευση και εξάσκηση, δεν προϋπάρχει. Υπάρχουν κάποιες τεχνικές που μπορούν να βοηθήσουν στο να καλλιεργηθεί βήμα βήμα και με γερά θεμέλια.
- Μάθε να αναγνωρίζεις τα δικά σου συναισθήματα. Είναι δύσκολο να καταλάβεις κάποιον όταν βιώνει κάτι που εσύ δεν έχεις βιώσει κάτι παρόμοιο. Επομένως, προσπάθησε να αναπτύξεις τη συναισθηματική σου μνήμη και φέρε στο μυαλό σου διάφορες δικές σου συναισθηματικές καταστάσεις.
- Αρχικά, ένα από τα πιο βασικά στοιχεία είναι η ενεργητική ακρόαση, δηλαδή να ακούς τα όσα λέει το άλλο άτομο, τις εκφράσεις του, παρατηρώντας και ‘‘ακούγοντας’’ παράλληλα τις κινήσεις του σώματος χωρίς να κρίνεις και χωρίς να λες τη δική σου άποψη. Είναι σημαντικό, όταν ένα άτομο σου μιλάει, να μην είσαι προκατειλημμένος και να μην σκέφτεσαι τι να απαντήσεις εσύ, απλά άκου. Φρόντισε να δώσεις χρόνο και χώρο σε αυτό τον άνθρωπο και «μπες στη θέση του», προσπαθώντας να αισθανθείς τι εκείνος αισθάνεται. Οπότε, «άνοιξε το μυαλό σου και την καρδιά σου», μην μιλάς για εσένα, έχε βλεμματική επαφή, λεκτική ενθάρρυνση και απλά άκου!
- Παρατήρησε τους ανθρώπους γύρω σου. Όταν είσαι στη στάση του λεωφορείου ή περιμένεις στον χώρο αναμονής ενός ιατρείου, μην ασχοληθείς με το κινητό σου, αλλά κοίταξε τους ανθρώπους γύρω σου και προσπάθησε να φανταστείς τι νιώθουν, τι σκέφτονται, πώς ήταν η ημέρα τους.
- Μην διστάσεις να μιλήσεις με κάποιον άγνωστο, εάν και εφόσον αυτό είναι δυνατόν. Αυτό γιατί μιλάς και επικοινωνείς με άτομα που βρίσκονται εκτός του συνηθισμένου διαπροσωπικού σου κύκλου, ανταλλάσσοντας έτσι διαφορετικές απόψεις και ιδέες.
- Ακόμη μία σημαντική δεξιότητα που είναι καλό να καλλιεργηθεί είναι η αντανάκλαση του συναισθήματος, καθώς με αυτό τον τρόπο τον βοηθάς να αισθανθεί ότι τον καταλαβαίνεις και τον κατανοείς. Για παράδειγμα:
(Το άλλο άτομο που σου μιλάει) «Πω πω πλησιάζουν τα Χριστούγεννα! Πάλι μόνος θα τα περάσω. Χωρίς τα παιδιά και τα εγγόνια μου…. Τι κρίμα».
(Εσύ) «Α ναι ε; Λείπουν ή εργάζονται σε κάποια άλλη χώρα; Βλέπω ότι το λέτε με μεγάλο παράπονο. Ο τρόπος που εκφράζεστε δείχνει μια λύπη στο πρόσωπό σας».
Όμως, μην ξεχνάς σε όλο αυτό το διάστημα «κατάκτησης» της ενσυναίσθησης, ότι χρειάζεται να αφιερώσεις χρόνο και προσπάθεια.
Να θυμάσαι…. Όλοι έχουμε ανάγκη την ενσυναίσθηση! Και δεν θα πρέπει να υπάρχει μόνο μία φορά τον χρόνο αλλά….. ΟΛΟ τον χρόνο!
Μέσω αυτής μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι. Όπως εσύ θέλεις να περιστρέφεσαι από ανθρώπους με ενσυναίσθηση, έτσι και το άτομο που βρίσκεται απέναντί σου, έχει ανάγκη τη δική σου ενσυναίσθηση! Προσπάθησε να βάλεις το λιθαράκι σου και εστίασε την προσοχή σου σε ουσιώδη πράγματα αλλά και στην προσωπική σου εξέλιξη, ώστε κάθε μέρα να γίνεσαι ακόμη καλύτερος από αυτό που ήσουν ‘‘χθες’’.
