Το τραύμα του τοκετού δεν θα πρέπει να συγχέεται με αυτό που συχνά αποκαλούμε ως “τραύμα της γέννησης” που αναφέρεται στο πώς βιώνει το έμβρυο το σοκ της γέννησής του και του περάσματος από την ενδομήτρια ζωή στον “έξω” κόσμο. Το τραύμα το τοκετού αναφέρεται στην πολύ συγκεκριμένη Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (ΔΜΣ) που ακολουθεί τον τοκετό και συμπεριλαμβάνονται και οι γυναίκες που δεν πληρούν όλα τα κριτήρια για την ΔΜΣ αλλά υποφέρουν από κάποια από τα συμπτώματα.
Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες μετά τον τοκετό και Επιλόχειος Κατάθλιψη
Είναι πολύ σημαντικό να επισημανθεί ότι η ΔΜΣ μετά τον τοκετό αποτελεί ξεχωριστή διαταραχή από την επιλόχειο κατάθλιψη. Κάποια συμπτώματα είναι κοινά και πολύ συχνά οι δύο διαταραχές συνυπάρχουν ταυτόχρονα μιας και πολύ συχνά όταν η μητέρα πάσχει από ΔΜΣ απομονώνεται πολύ και νιώθει ότι δεν έχει στήριξη από πουθενά, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει εύκολα σε καταθλιπτικά συναισθήματα. Σε κάθε περίπτωση όμως είναι σημαντικό να γνωρίζουμε και να έχουμε στο μυαλό μας ότι η ΔΜΣ μετά τον τοκετό, χρειάζεται ξεχωριστή και ειδική μεταχείριση και θεραπεία από την επιλόχειο κατάθλιψη.
Τι είναι η Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες μετά τον τοκετό;
Η επίσημη αναγνώριση από την Αμερικάνικη Ψυχιατρική Ένωση έγινε το 1980, είναι δηλαδή πολύ πρόσφατα αναγνωρισμένο φαινόμενο. Η ΔΜΣ περιγράφει μια σειρά φυσιολογικών αντιδράσεων σε μια τραυματική ή τρομακτική εμπειρία. Είναι μια διαταραχή που μπορεί να συμβεί μετά από την εμπειρία ή τη μαρτυρία απειλητικών για τη ζωή γεγονότων. Η διαταραχή εμφανίζεται συνήθως μετά από συνθήκες όπως πόλεμος, φυσικές καταστροφές, τρομοκρατικά χτυπήματα, σοβαρά ατυχήματα ή βίαιες προσωπικές επιθέσεις όπως ο βιασμός.
Ωστόσο, η Birth Trauma Association επισημαίνει ότι μια τραυματική εμπειρία μπορεί να είναι οποιαδήποτε εμπειρία συνεπάγεται την απειλή θανάτου ή σοβαρού τραυματισμού ενός ατόμου ή ενός άλλου προσώπου κοντά σε αυτόν (π.χ. του μωρού), ώστε να γίνει κατανοητό ότι η Διαταραχή Μετατραυματικού Άγχους μπορεί να είναι συνέπεια ενός τραυματικού τοκετού.
Ποιοι παράγοντες συμβάλλουν στη δημιουργία του Τραύματος Τοκετού;
Όπως προαναφέρθηκε, δυστυχώς δεν έχει δοθεί μεγάλη προσοχή στο τραύμα τοκετού και οι λίγες έρευνες που υπάρχουν εστιάζουν κυρίως στη συσχέτιση των μαιευτικών μεθόδων και τη δημιουργία του τραύματος. Είναι σαφές όμως ότι υπάρχουν κάποιοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο τραύματος, ειδικά όταν συνδυάζονται. Κάποιοι από αυτούς είναι:
-Πολύωρος τοκετός ή σύντομος και πολύ επίπονος τοκετός
-Πρόκληση τοκετού
-Αποτυχημένη ανακούφιση από τον πόνο
-Αίσθημα απώλειας ελέγχου
-Υψηλά επίπεδα ιατρικής παρέμβασης
-Επείγων τοκετός, π.χ. επείγουσα καισαρική τομή
-Απρόσωπη ή εχθρική αντιμετώπιση από το προσωπικό υγείας
-Να μην εισακούγεται η επίτοκος
-Έλλειψη πληροφοριών ή εξηγήσεων
-Έλλειψη ιδιωτικότητας και αξιοπρέπειας
-Φόβος για την ασφάλεια του μωρού
-Θνησιγένεια
-Προηγούμενο τραύμα (για παράδειγμα, στην παιδική ηλικία, με προηγούμενη γέννηση ή ενδοοικογενειακή βία)
Στα πιο κοινά συμπτώματα περιλαμβάνονται:
*Η επίμονη και συνεχής αναβίωση της τραυματικής εμπειρίας μέσα από επαναλαμβανόμενες ενοχλητικές αναμνήσεις οι οποίες εισβάλλουν ακούσια, μέσα από flashbacks και εφιάλτες.
*Αίσθημα άγχους ή πανικού όταν το άτομο εκτίθεται σε ερεθίσματα που του θυμίζουν την τραυματική εμπειρία.
*Αποφυγή οποιουδήποτε ερεθίσματος του υπενθυμίζει το τραύμα. Ή υπερβολική ενασχόληση και συζήτηση σε σχέση με αυτό που μπορεί να φτάσει σε επίπεδα εμμονής κατά περιόδους.
*Δυσκολίες στον ύπνο και τη συγκέντρωση λόγω των εισβολών ανεπιθύμητων αναμνήσεων και εφιαλτών.
*Αίσθημα θυμού και ευερεθιστότητα.
*Υπέρ-επαγρύπνηση (μόνιμη κατάσταση επιφυλακής και νευρικότητας).
Αν βιώνετε και εσείς κάτι από τα παραπάνω, μην μένετε χωρίς υποστήριξη, ζητήστε βοήθεια.
(Από την ψυχολόγο-ψυχοθεραπεύτρια Ηλέκτρα Ματσάγγου, συνεργάτιδα του κέντρου Κύκλος, Γυναίκα/Μητρότητα/Θηλασμός).
Πηγή: mothersbird.gr
