Ζούμε χωρίς αμφιβολία στην εποχή της τεχνολογίας, της οθόνης και του Ίντερνετ. Τα παιδιά κολλάνε στην οθόνη και οι γονείς πασχίζουν με κάθε τρόπο να τους αποσπάσουν την προσοχή και να βρουν μια απασχόληση τόσο δελεαστική που να νικά την ανάγκη των παιδιών να φωτίσουν το πρόσωπό τους με το τεχνητό φως της οθόνης, το οποίο φως όλους μάς γεμίζει ντοπαμίνη.
Η ντοπαμίνη είναι ένας από τους βασικότερους νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου μας και είναι υπεύθυνη για τη ρύθμιση των κινήσεων μας καθώς και για τη ρύθμιση των αισθημάτων ανταμοιβής, κινήτρου, μνήμης και προσοχής. Όταν βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες στον οργανισμό, τότε είναι που αισθανόμαστε ευχαρίστηση, ενώ τα χαμηλά επίπεδά της έχουν ως αποτέλεσμα το χαμηλό κίνητρο και ενθουσιασμό. Έτσι, μπορούμε να εξηγήσουμε τη νευρικότητα που νιώθουμε όταν αφήνουμε από τα χέρια μας το κινητό, αφού ξεκινά και παράγεται η κορτιζόλη, η οποία αυξάνει το επίπεδο του άγχους και μας προκαλεί να ξαναπάρουμε το κινητό για να κατευνάσουμε το αίσθημα αυτό.
Αρχικά, προκειμένου οι γονείς να καταφέρουν αυτό που θέλουν πρέπει:
- να γίνουν παράδειγμα προς μίμηση
- να βάζουν όρια τα οποία πρέπει να τηρούνται
- να επιβραβεύουν τα παιδιά όταν είναι συνεπή
- να προσφέρουν εναλλακτικές για να απομακρυνθούν τα παιδιά από την οθόνη
Μια εναλλακτική θα μπορούσε να ήταν η έναρξη εξωσχολικών δραστηριοτήτων. Το βήμα αυτό πρέπει να γίνει προσεκτικά και με την απαραίτητη σκέψη και προετοιμασία. Η έναρξη της δραστηριότητας πρέπει να γίνει ιδανικά στην προνηπιακή ηλικία, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μετέπειτα ένα παιδί δεν μπορεί. Κάθε παιδί είναι διαφορετικό και κάθε παιδί ωριμάζει σε διαφορετική φάση. Όπως και πνευματικά έτσι και σωματικά πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ωριμότητα του παιδιού ώστε να μπορέσει να αφομοιώσει όλες τις γνώσεις και να αντεπεξέλθει σε όλες τις απαιτήσεις της δραστηριότητας.
Το σημαντικότερο για τους γονείς, αφού αυτοί διαλέγουν συνήθως τη δραστηριότητα για το παιδί τους, είναι να παρατηρήσουν και να δώσουν έμφαση στις κλίσεις και τα ενδιαφέροντα του παιδιού. Όπως όλοι μας έτσι και τα παιδιά όταν απασχολούνται με κάτι το οποίο γίνεται από ευχαρίστηση και όχι από ανάγκη σίγουρα θα αντεπεξέλθουν καλύτερα, θα το αποζητούν και θα τους αντιπροσωπεύει. Ιδανικό θα ήταν να δίνονται δύο εναλλακτικές δραστηριότητες και το παιδί να αποφασίσει και να επιλέξει μετά από ένα χρονικό διάστημα. Καλό θα ήταν το πρόγραμμα του παιδιού να μην υπερφορτώνεται και να υπάρχει ελεύθερος χρόνος για να αφιερώσει χρόνο στον εαυτό του για παιχνίδι και ξεκούραση.
Ποιες δραστηριότητες θα μπορούσαν να απασχολήσουν το παιδί και ποια τα οφέλη τους:
Αθλητικές δραστηριότητες: Μέσω της άθλησης, το παιδί κατακτά δεξιότητες κοινωνικής μάθησης και ωρίμανσης. Πέρα από την σωματική ενδυνάμωση και υγεία προωθείται η ψυχική του ανάπτυξη. Το παιδί έρχεται αντιμέτωπο με την πρόκληση της κατάκτησης του καινούργιου και όταν τα καταφέρνει νιώθει ευχαρίστηση και τονώνεται η αυτοπεποίθηση του. Ακόμη και αν βρεθεί μπροστά σε μία ήττα, διδάσκεται την αξία του λάθους, σκέφτεται εναλλακτικές λύσεις και μαθαίνει να δέχεται και να διαχειρίζεται την απογοήτευση. Αν η αθλητική δραστηριότητα είναι ομαδική, τότε καλλιεργείται η ομαδικότητα και το παιδί μαθαίνει να νοιάζεται για τον άλλο, να λειτουργεί μέσα σε ένα σύνολο με αυτοέλεγχο και σεβασμό. Μέσα από τις αθλητικές δραστηριότητες διδάσκεται η πειθαρχία αφού το παιδί καλείται να ακούει και να ακολουθεί οδηγίες.
Συγκεκριμένα:
- Η κολύμβηση βοηθά στη συγκέντρωση προσοχής και τον έλεγχο της υπερκινητικότητας.
- Οι πολεμικές τέχνες ενδείκνυνται για παιδιά που παρουσιάζουν επιθετικές συμπεριφορές, παρόρμηση, ΔΕΠ-Υ,ακόμη και παιδιά που έχουν πέσει θύματα σχολικού εκφοβισμού.
- Το ποδόσφαιρο βοηθά στην κοινωνικοποίηση και στην ομαδικότητα μέσα από την τήρηση των κανόνων. Επίσης, συμβάλλει στον συντονισμό κινήσεων.
- Το μπάσκετ βελτιώνει την αντίληψη και την ταχύτητα σκέψης.
- Η Yoga βοηθά τα παιδιά στην αυτοσυγκέντρωσή τους αλλά και στη συμπεριφορά τους μέσα από τη διαχείριση του άγχους. Φέρει ως αποτέλεσμα την καλύτερη αυτογνωσία και τη βελτίωση της αυτοεκτίμησης.
- Η ιππασία βοηθά στην αύξηση της ενσυναίσθησης και της συναισθηματικής νοημοσύνης μέσω της επαφής του ατόμου με το άλογο. Η επαφή αυτή βοηθά στη διαχείριση άγχους αλλά και στην εικόνα εαυτού.
Μουσικές δραστηριότητες: Μέσω της μουσικής, οι κινητικές περιοχές του εγκεφάλου μεταβάλλονται, επειδή η δραστηριότητα αυτή απαιτεί τον έλεγχο και τον συντονισμό των κινήσεων. Η εξοικείωση του παιδιού με τη μουσική σε μικρή ηλικία έχει πολλά οφέλη. Η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου βοηθά τα παιδιά να κατανοήσουν τη μουσική και να μάθουν πώς με την εξάσκηση γίνονται όλο και καλύτεροι. Έτσι αποκτούν περισσότερη αυτοπεποίθηση και τους δίνει την δυνατότητα ακόμα και να παίξουν μπροστά σε πλήθος. Τα μουσικά όργανα απαιτούν συνέπεια και αφοσίωση και το να αναπτύξει ένα παιδί αυτά τα χαρακτηριστικά θα είναι χρήσιμο και για την υπόλοιπη ζωή του.
Σκάκι: Το σκάκι είναι μία δραστηριότητα που βοηθά σε αρκετούς τομείς όπως η μνήμη, η συγκέντρωση προσοχής, η κριτική σκέψη, η επίλυση προβλήματος, ο αυτοέλεγχος και φυσικά η εικόνα εαυτού και η αυτοπεποίθηση. Ενδείκνυται για παιδιά με συναισθηματικές δυσκολίες και ΔΕΠ-Υ.
Προσκοπισμός: Ο προσκοπισμός είναι μία δραστηριότητα που βοηθά ένα παιδί στην κοινωνικοποίηση, στο ομαδικό πνεύμα και στην συνεργασία. Η επαφή με την φύση και η αυτονόμηση που κατακτά το παιδί έχει ως αποτέλεσμα την καλύτερη διαχείριση του άγχους καθώς κι ενισχυμένη αυτοπεποίθηση κι αυτοεικόνα.
Ρομποτική: Η ρομποτική είναι μία ομαδική δραστηριότητα που βοηθά στην κοινωνικοποίηση και στη βελτίωση της αυτοεικόνας. Το παιδί εξασκείται στην αυτοσυγκέντρωση, την επίλυση προβλήματος, τη φαντασία και την κριτική σκέψη.
Λέσχη ανάγνωσης βιβλίου: Τα τελευταία χρόνια οι λέσχες έχουν εξελιχθεί και πολλές φορές μπορεί να χρησιμοποιούν και την τεχνολογία (π.χ. tablets), με τη διαφορά ότι η χρήση της γίνεται αποκλειστικά για τις ανάγκες της λέσχης. Στα άτομα που συμμετέχουν δίνεται η δυνατότητα να γνωρίσουν άλλα άτομα με τα ίδια ενδιαφέροντα, να κοινωνικοποιήθουν και να συζητήσουν ή και να ερευνήσουν γύρω από αυτά τα θέματα. Η ανάγνωση ενός βιβλίου καταπονεί τα συμπτώματα της άνοιας, προκαλεί ταύτιση με τους χαρακτήρες του βιβλίου, γεγονός το οποίο λειτουργεί σαν ενισχυτής της ενσυναίσθησης, ωθεί στη βίωση αισθήσεων παρόμοιων με εκείνες που παράγονται όταν κάνουμε διαλογισμό έχοντας ως αποτέλεσμα τη μείωση του στρες και τέλος ασκεί τη μνήμη, αφού μέσω της ανάγνωσης συνδέουμε πληροφορίες με ένα συγκεκριμένο είδος συναισθηματικής κατάστασης και αυτό μας επιτρέπει να θυμόμαστε καλύτερα.
Αν το παιδί από μόνο του δε θέλει να συνεχίσει κάποια δραστηριότητα, τότε ο γονιός πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός ώστε να μην υποχρεώσει το παιδί να συνεχίσει και να φερθεί παρορμητικά. Μέσα από τον διάλογο θα ανακαλύψουμε αν υπάρχει σοβαρός λόγος που το παιδί πήρε αυτή την απόφαση. Αν ο λόγος δεν είναι σοβαρός, τότε η διακοπή της δραστηριότητας πρέπει να επέλθει στο τέλος του κύκλου της ώστε με αυτό τον τρόπο το παιδί να κατανοήσει τη σημαντικότητα της δέσμευσης σε κάτι που έχει αναλάβει.
Πηγή: csii.gr