«Στο μεγάλο δάσος, όπου έμεναν όλα τα ζώα, άναψε φωτιά. Όταν η φωτιά ήταν μικρή, τα ζώα δεν έκαναν τίποτα για να τη σβήσουν. Ήταν πιο εύκολο γι’ αυτά να πάνε σε κάποιο άλλο σημείο του δάσους, που δεν καιγόταν. Σιγά σιγά, όμως, με τον αέρα η φωτιά φούντωσε. Τώρα το δάσος καιγόταν από άκρη σε άκρη.
Τα ζώα, όταν είδαν το μέγεθος της φωτιάς, τόσο φοβήθηκαν, που τράπηκαν σε φυγή. Ο σώζων εαυτόν σωθήτω. Εκεί που όλα τα ζώα έφευγαν για να σωθούν, ο ελέφαντας βλέπει ένα κολιμπρί -το πιο μικρό πουλί του δάσους- να κατευθύνεται προς τη φωτιά και να κουβαλάει στο ράμφος του μια σταγόνα νερό.
-Πού πας; ρωτάει ο ελέφαντας το κολιμπρί. Όλοι φεύγουμε!
-Πάω να σβήσω τη φωτιά.
-Με μια σταγόνα νερό;
-Κάνω αυτό που μου αναλογεί… Απαντάει το κολιμπρί και συνεχίζει το δρόμο του, προς τη φωτιά».*
Όχι, όχι! Ο αφρικανικός μύθος που μόλις διαβάσατε δεν είναι προς συζήτηση σήμερα, έχει όμως τεράστια σχέση με το βιβλίο που θα σας παρουσιάσουμε! Για μία ακόμη φορά έχετε δίκιο… Δεν σας έχω πει ακόμη ποιο είναι… Σήμερα θα ταξιδέψουμε σε μία πόλη· σε μία πόλη όπου ζει…
«Ο ΠΙΟ ΔΥΝΑΤΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ»
Κείμενο: Δημήτρης Μπασλάμ
Εικονογράφηση: Ντανιέλα Σταματιάδη
Εκδόσεις: Καλειδοσκόπιο
Προτεινόμενη από τον εκδοτικό οίκο ηλικία: 9+
«Μια πόλη. Μια συνηθισμένη πόλη. Ο καιρός εκείνη τη μέρα ήταν καλός. Οι κάτοικοι συζητώντας μεταξύ τους συμφωνούσαν πως αυτό ήταν κάτι πολύ φυσιολογικό για την εποχή. Όλοι ήταν ευχαριστημένοι. Αλλά… Ένας εκκωφαντικός, απόκοσμος θόρυβος θα τα άλλαζε όλα. Ένα Μεγάλο Στρογγυλό είχε πέσει -άγνωστο από πόσο ψηλά- ακριβώς στο κέντρο της πόλης»
Οι κάτοικοι θαρρούσαν πως τα ρολόγια είχαν σταματήσει… Τόσο αμετάκλητη ήταν η παρουσία του Μεγάλου Στρογγυλού…
«Αυτό που συνέβη στην πραγματικότητα ήταν ότι
κανείς από τους κατοίκους δεν προσπάθησε να το διώξει.
Είχαν μείνει όλοι άπραγοι.
Εξάλλου είχαν φωνάξει τα πιο δυνατά πλάσματα
του κόσμου για να το διώξουν εκείνα».
Ποια πλάσματα είναι αυτά; Μα φυσικά οι γίγαντες με τα μουστάκια, οι ελέφαντες της γενιάς των Λούις, οι χοντροκέφαλοι που φτύνουν, οι δεκατρίδυμοι χορευτές και πολλοί άλλοι…
Δυστυχώς, όμως, κανένα από αυτά τα διάσημα «πιο δυνατά πλάσματα του κόσμου» δεν κατάφεραν να κουνήσουν στο ελάχιστο -πόσο μάλλον να διώξουν- τον Μεγάλο Στρογγυλό, γιατί πολύ απλά δεν προσπάθησαν! Η φήμη τους ήταν το μόνο που είχαν και δυστυχώς τόσο για αυτούς όσο και για τους πολίτες της πόλης δεν ήταν αρκετή… Μάλιστα η φήμη δεν ακολούθησε κανέναν τους· χάθηκε μαζί τους! Με γέλια, με λέξεις, με3… Την παρουσία τους καθε φορά προανήγγειλαν τα Πουλιά της Ζωηρής Ημέρας, αυτά που:
«Κουβαλούν τις φήμες. Έρχονται για να τις διαδώσουν.
Τις τραγουδούν.
Οι άνθρωποι μαγεύονται όταν τις ακούν».
Όσο τα Πουλιά όμως τραγουδούσαν και οι “δυνατοί” αποτύγχαναν, υπήρχε ένας άνθρωπος που προσπαθούσε! Ο Επιμένοντας («Έτσι ήταν το όνομά του»).
«Δεν είχε φόβο. Μόνο περιέργεια
γι’ αυτό που έβλεπαν τα μάτια του».
Αφού το παρατήρησε δοκίμασε διάφορους τρόπους να το μετακινήσει: καδρόνια, τρίγωνα, αλυσίδες, τροχαλίες, σφυριά… Ακόμη και τον λόγο του! Τη στιγμή, όμως, που έμεινε κοκαλωμένος από ένα λουμπάγκο (Σσσσς… Τον έπιασε όσο προσπαθούσε να δώσει μία δυνατή σφυριά στη σφήνα που έβαλε στον πάτο του Μεγάλου στρογγυλού), σαν από μηχανής Θεός εμφανίστηκε Ο Από Μηχανής Θεός και έδωσε το ηχηρό μήνυμά του!
Νομίζω όλοι μπορούμε να φανταστούμε ποιο είναι αυτό και αν όχι, για δείτε τι μας απάντησε ο ίδιος ο συγγραφέας μετά από ερώτηση που του θέσαμε!
-Αν μπορούσατε να διαβάσετε μαζί με παιδιά αυτήν την ιστορία, όπως κάνατε παλαιότερα στις παρουσιάσεις των βιβλίων σας, ποιο θα ήταν το επιμύθιο με το οποίο θα κλείνατε τη διήγησή σας;
-Η αποφυγή των προβλημάτων ή των προκλήσεων που έρχονται μπροστά μας και η μετάθεση των ευθυνών σε τρίτους μάλλον δεν μας κάνει τους Πιο Δυνατούς Ανθρώπους του Κόσμου. Πιθανότατα ούτε και πολίτες.
Δεν ξέρω πραγματικά τι να σας πρωτοπώ, για να δείτε αυτό το βιβλίο μέσα από τη ματιά μου…
Ας ξεκινήσω από το κείμενο (αφού πρέπει να ξεκινήσω από κάπου)!
Μιλάμε για μία τόσο καλοφτιαγμένη ιστορία με αρχή, μέση και τέλος, που σε παρασύρει στον κυκεώνα των εξελίξεων που λαμβάνουν μέρος σε αυτήν τη συνηθισμένη πόλη! Γεμάτη συμβολισμούς επιδέχεται πολλή συζήτηση και άλλες τόσες -πολλές- ερμηνείες… Λόγου χάρη, οι Μη Μου Άπτου -επιστήμονες από τους λίγους- αν και είχαν τόοοοσες γνώσεις δεν κατάφεραν κάτι με το Μεγάλο Στρογγυλό, αφού δεν έλαβαν υπόψιν τους κάτι βασικό να βάλουν φρένα στις σφαίρες που δημιούργησαν…
Μήπως λοιπόν κατ’ αντιστοιχία οι συμπεριφορές μας δεν πρέπει να οδηγούνται μόνο από γνώσεις μα και από εμπειρίες και συναισθήματα; Μήπως τα επονομαζόμενα Καπέλα στην ιστορία μας είναι οι εκάστοτε πολιτικοί που αρέσκονται μόνο στο να γητεύουν με τα λόγια τους και να ακολουθούνται από υποτελείς; Ίσως ακόμη και να μπορούμε να παρομοιάσουμε τους ανθρώπους του πνεύματος με τους Τέσσερις χοντροκέφαλους της ιστορίας… Όσα βιβλία κι αν έχουν διαβάσει, όσο δυνατό κι αν είναι το μυαλό τους, αν δεν συμμετέχουν στα κοινά, όταν παραστεί ανάγκη, ποιο το νόημα;
Το ίδιο το κείμενο μπορεί επίσης να γίνει το όχημά μας για διερευνήσεις άλλου τύπου… Ας εξηγηθώ καλύτερα!
1. Με αφορμή τις πρώτες κιόλας σειρές του κειμένου « Έτσι κι αλλιώς, οι κάτοικοι πάντοτε χρησιμοποιούσαν λέξεις ώστε να συμφωνούν μεταξύ τους. Ώστε να είναι όλοι τους ευχαριστημένοι» μπορούμε να συζητήσουμε για τη σπουδαιότητα του να είμαστε ο εαυτός μας… Να υποστηρίζουμε την άποψή μας είτε αυτή ευχαριστεί είτε δυσαρεστεί κάποιους… Να έχουμε το θάρρος της γνώμης μας και να μην ακολουθούμε το πλήθος μόνο και μόνο για να ανήκουμε κάπου… Να λέμε, επίσης, «ΟΧΙ,ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΚΑΛΑ!», αντί για «ΝΑΙ,ΟΛΑ ΚΑΛΑ» που έχουμε συνηθίσει να απαντάμε αυτομάτως σαν κάποιος μας ρωτήσει «Τι κάνεις; Είσαι καλά;»
2. Μπορούμε να μιλήσουμε για τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας (ή Ενημέρωσης αν το προτιμάτε!) και την εξουσία που κατέχουν παρουσιάζοντάς μας τα νέα και σημαντικά σαν άλλα Πουλιά της Ζωηρής Ημέρας! Πόση επιρροή ασκούν και πόση λάθος φήμη προσδίδουν σε ορισμένα πρόσωπα της επικαιρότητάς που μας επιβάλλονται σαν μεγάλοι και ισχυροί aka “Τρανοί”…
3. Οι Άνθρωποι της Αφάνειας, που ο θρύλος λέει πως είναι άνεμοι γίνονται το εισιτήριο για να γνωρίσουμε στοιχεία της ελληνικής μυθολογίας: Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, οι άνεμοι ήταν τέσσερις και μάλιστα θεοί! Ο Βορέας, ο Νότος, ο Εύρος και ο Ζέφυρος. Ήταν παιδιά του Αστραίου και της Ηούς, που γέννησαν επίσης και τ’ άστρα.
4. Τελευταίο μα όχι λιγότερο σημαντικό, παρατηρούμε ενδελεχώς τον κύριο Επιμένοντα! Ένας κάτοικος «(…)ανήσυχος, συνήθως προβληματισμένος και πάντοτε σε κίνηση», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο τύπου «γλωσσάρι» που υπάρχει στο τέλος του βιβλίου… Ένας κάτοικος που ποτέ δεν το έβαλε κάτω! Παρατήρησε, σκέφθηκε, δοκίμασε, απέτυχε, έπεσε, ξανασηκώθηκε, ξαναπροσπάθησε… Εν τέλει ΑΥΤΟΣ αποδείχθηκε Ο ΠΙΟ ΔΥΝΑΤΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ… Ένας ήρωας της καθημερινότητας που πήρε την ευθύνη πάνω του και έκανε ό,τι μπορούσε με τα μέσα που είχε! Τέτοιοι «αφανείς» ήρωες πρέπει να είναι τα πρότυπά μας!
-Κυρία Σταματιάδη, θα ήθελα να μου εξηγήσετε τον τρόπο που δουλέψατε το συγκεκριμένο κείμενο… Νομίζω έχετε καταφέρει να συνδιαλέγεται τόσο όμορφα με τις εικόνες σας που θα ήθελα να ξέρω πώς ξεκινήσατε να στήνετε την ιδιόμορφη πραγματικότητα αυτής της πόλης!
-Αυτό το κείμενο μου το είχε στείλει ο Δημήτρης πολύ καιρό πριν, μπορεί και ένα χρόνο πριν και το είχαμε συζητήσει. Και οι δυο θέλαμε να είναι κάτι ιδιαίτερο, πρέπει να σας πω ότι το κείμενό του με μάγεψε. Οπότε έτσι κι αλλιώς το είχα στο μυαλό μου και δούλευε κάπου σε μια άκρη. Όταν λοιπόν ξεκίνησα επίσημα, ήδη είχα σχηματίσει μια εικόνα στο μυαλό μου. Πρώτα ασχολήθηκα με κάποιους χαρακτήρες (τους γίγαντες) που θεωρούσα ότι θα με οδηγήσουν στο εικαστικό στιλ της εικονογράφησης. Και βέβαια και με το μεγάλο κόκκινο. Από εκεί και πέρα έγινε πιο ξεκάθαρο πώς θα στηθεί το σύμπαν. Βέβαια οι δοκιμές και οι πειραματισμοί ήταν αμέτρητοι σε αυτό το βιβλίο μέχρι να καταλήξουμε σε οριστικές εικόνες . Σίγουρα για μένα ήταν καθοριστικό και το χιούμορ το οποίο ήθελα να υπάρχει σε όλο το βιβλίο, αλλά πάνω από όλα ήθελα να είναι μια λιτή εικαστική πρόταση με λίγα αλλά δυνατά στοιχεία.
Μετά από αυτό το Q&A συνεχίζω, όπως καταλάβατε, με την εικονογράφηση! Οι αναγνωρίσιμες, μα ποτέ επαναλαμβανόμενες σχεδιαστικές λεπτομέρειες της Ντανιέλας Σταματιάδη θα σας μαγέψουν! Το παράλληλο σύμπαν που δημιούργησε είναι τόσο αληθοφανές μέσα στο σουρεαλισμό του, που σίγουρα θα σας κάνει να χαμογελάσετε… Λιτές γραμμές, ιδιαίτερη παλέτα χρωμάτων με έντονη -φυσικά- την παρουσία του Κόκκινου και χιουμοριστικές εκφράσεις προσώπων είναι λίγα από τα στοιχεία που έχει χρησιμοποιήσει η εικονοφράφος! Από τα μεγάλα ατού του βιβλίου… Χωρίς αυτές τις εικόνες θα μιλούσαμε για ένα άλλο βιβλίο, σίγουρα…
Ιδιαίτερη αναφορά θα ήθελα να κάνω, όμως, και στη σελιδοποίηση του συγκεκριμένου βιβλίου, μιας και δε θυμίζει τίποτα από όσα έχω ξαναδεί! Με διαστάσεις 32*17εκ. και χοντρό εξώφυλλο τονίζει με τον πιο απτό τρόπο τη μεγαλοσύνη του Πιο Δυνατού Ανθρώπου του Κόσμου… Δε θα περίμενα τίποτε λιγότερο, όμως, από τη σταθερή συνεργάτη των εκδόσεων «Καλειδοσκόπιο», Εριφύλη Αράπογλου και το ενARTE, που μας έχουν χαρίσει βιβλία όπως τα: «Ο μοναδικός κύριος Μαμαλούξ», «Αν θες να πας ταξίδι στο φεγγάρι», αλλά και τη σειρά «Μικρές Ιστορίες Για Τον Κόσμο»…
Όσο για τις εκδόσεις «Καλειδοσκόπιο» και τους ανθρώπους πίσω από το “brand”, έχω να πω πως τα βιβλία τους λες και ποτίζονται από τη δική τους ζεστασιά, λάμψη και αγάπη, σχηματίζοντας μία όαση στο εκδοτικό τοπίο. Ένα τέτοιο βιβλίο μία τέτοια περίοδο αποτελεί μεγάλο στοίχημα και κατ’ εμέ το κέρδισαν!
ΠΡΟΣΟΧΗ! Όσα αναφέρονται στην παρούσα παρουσίαση αποτελούν το δικό μου προσωπικό τρόπο ανάγνωσης της εν λόγω ιστορίας… Το βιβλίο τούτο είναι «Μια φανταστική ιστορία για την αβουλία, τη φυγοπονία, τη γνώριμη σε όλους μας μετάθεση ευθυνών», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται και στο οπισθόφυλλο! Οποιαδήποτε σχέση με πραγματικά πρόσωπα και γεγονότα της εποχής αποτελεί σύμπτωση (βλέπε, όπου Μεγάλο Στρογγυλό//covid-19)! Ο πάντα μοναδικός Δημήτρης Μπασλάμ έγραψε μία ιστορία πολυεπίπεδη, για πολλές αναγνώσεις… Η δική μου ανάγνωση περιείχε όλα τα παραπάνω χωρίς αυτό να σημαίνει πως κάθε αναγνώστης θα «διαβάσει» τα ίδια… Τα βιβλία τα διαβάζουμε για ευχαρίστηση και όχι για να βγάλουμε κάποιο νόημα ή για να τα χρησιμοποιήσουμε ως εγχειρίδια στα σχολεία! Η «εργαλειοποίηση» τους ΔΕΝ ενδείκνυται, διότι μας στερεί τη χαρά της απόλαυσης! Μπορεί ο συγγραφέας γράφοντας το συγκεκριμένο έργο να μην είχε στο μυαλό του τίποτα από όσα εγώ αναφέρω ή μπορεί να τα είχε και όλα· κανείς δε θα μάθει! Η «εκπαιδευτική» αξιοποίηση των βιβλίων δεν πρέπει να αποτελεί αυτοσκοπό, μα σίγουρα το να γίνονται τροφή για σκέψη είναι επιτυχία!
Ευθαρσώς δηλώνω πως Ο ΠΙΟ ΔΥΝΑΤΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ είναι ΤΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΒΙΒΛΙΟ που έχω διαβάσει την τελευταία περίοδο…
… Και για να μην ξεχνιόμαστε… «Η ιστορία με το κολιμπρί, που είναι το μικρότερο πουλί στον κόσμο και το μήκος του σώματός του φτάνει μόλις τα 2,5 εκατοστά, μας θυμίζει ότι αν ο καθένας από εμάς έκανε ό,τι μπορεί (έστω και με μια στάλα δύναμη…), για να γίνει ο κόσμος καλύτερος, τότε σίγουρα η ζωή μας θα ήταν πιο γλυκιά, πιο όμορφη, πιο ουσιαστική».
*ΠΗΓΗ: https://www.talcmag.gr/paidi/to-kolibri-kai-i-fotia-sto-dasos/
Το άρθρο δημοσιεύτηκε: https://vforvictoria.gr/book
