Πριν από λίγες ημέρες επανήλθε στην επικαιρότητα θέμα της επιστροφής, του επαναπατρισμού δηλαδή, του γλυπτού διάκοσμου του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο. Ο Πρωθυπουργός της χώρας μας, προέβη σε κάποιες δηλώσεις αναφορικά με το θέμα της επιστροφής των γλυπτών στην χώρα μας, σε εκπομπή του BBC, κατά την διάρκεια της επίσκεψης του στην Αγγλία, οι οποίες δηλώσεις επανέφεραν το θέμα στο προσκήνειο. Η Βρετανική Κυβέρνηση από πλευράς ενοχλήθηκε, από τις δηλώσεις του έλληνα Πρωθυπουργού, σχετικά με την επιστροφή του γλυπτού διάκοσμου στην χώρα μας. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα Βρετανός Πρωθυπουργός να ακυρώσει την συνάντηση του με τον έλληνα ομόλογο του, εκφράζοντας έμμεσα τη δυσαρέσκεια του από τις δηλώσεις του Έλληνα Πρωθυπουργού.
Έπειτα από όλα αυτά τα γεγονότα, το θέμα του επαναπατρισμού του γλυπτού διάκοσμου του Παρθενώνα βρίσκεται για μια ακόμη φόρα στο επίκεντρο των συζητήσεων. Σε προηγούμενο άρθρο σας έχω μιλήσει για την προσπάθεια επανένωσης των γλυπτών του μνημείου, όπως επίσης και για το πλήθος άλλων αρχαιοτήτων που βρίσκονται στο εξωτερικό και η χώρα μας έχει καταβάλει προσπάθειες για τον επαναπατρισμό τους. Σήμερα λοιπόν, αποφάσισα να σας παραθέσω τα 5 πιο σημαντικά σημεία που αφορούν το θέμα του επαναπατρισμού του γλυπτού διάκοσμου και τα οποία θα θεωρώ πως θα έπρεπε όλοι μας να γνωρίζουμε.
1.Δεν υπάρχουν Ελγίνεια Μάρμαρα μόνο Μάρμαρα του Παρθενώνα.
Όπως σας ανέφερα και στην αρχή στο μπαράζ των πολιτικών εξελίξεων ακολούθησαν ο σχολιασμός του θέματος από τον Βρετανικό Τύπο. Συγκεκριμένα το BBC News αναφέρετε στα Μάρμαρα του Παρθενώνα ως Ελγίνεια Μάρμαρα, επισημαίνοντας ότι και με αυτόν τον όρο είναι ευρέως γνωστά. Δυστυχώς, ο όρος Ελγίνεια Μάρμαρα, τον οποίο χρησιμοποίησε ο Βρετανικός Τύπος και πολλοί ακόμη δεν ευσταθεί. Ο μοναδικός “όρος” που μπορεί να προσδιορίσει τις αρχαιότητες που αποκόπηκαν βίαια από μνημείο του ιερού βράχου της Ακρόπολης είναι Μάρμαρα του Παρθενώνα και αν θέλουμε να είμαστε πιο ακριβείς, ο γλυπτός διάκοσμος του Παρθενώνα. Είναι λάθος και απαράδεκτο να προσδιορίζουμε τις ελληνικές αρχαιότητες, με το όνομα του ανθρώπου που απέσπασε παράνομα μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
2. Ο Λόρδος Έλγιν απέσπασε παράνομα τις Ελληνικές Αρχαιότητες.
Όταν στις αρχές του 19ου αιώνα, ο Λόρδος Έλγιν έδειξε για πρώτη φορά έντονο ενδιαφέρον για την ελληνική τέχνη, έστειλε μια ομάδα ειδικών στην Αθήνα, με την δικαιολογία να σχεδιάσουν τα μνημεία ώστε στην συνέχεια να μπορέσουν να δημιουργηθούν αντίγραφα με τα οποία σκόπευε να διακοσμήσει την έπαυλη του, τότε η χώρα μας βρισκόταν υπό τον Τούρκικο ζυγό. Συνεπώς, η Ελλάδα εκείνη την περίοδοδεν ήταν ένα ανεξάρτητο ελληνικό κράτος το οποίο έπαιρνε τις δικές του αποφάσεις. Το “φηρμάνι”, το “επίσημο” δηλαδή έγγραφο, που απέσπασε από το σουλτάνο και του έδινε την άδεια να εισέλθει στην Ακρόπολη και να προβεί σε οποιαδήποτε εργασία ήθελε, δεν περιλαμβάνει την σύμφωνη έγκριση από τον ελληνικό λαό. Η Ελλάδα και ο ελληνικός λαός δεν μπορούσαν να λάβουν καμία απόφαση, ήταν «σκλάβοι» στις αποφάσεις των Τούρκων. Για να το θέσω ακόμη πιο απλά, η χώρα μας δεν συμφώνησε ποτέ με οποιαδήποτε “εργασία”-“αποκοπή” των ελληνικών αρχαιοτήτων από τον ιερό βράχο της Ακρόπολης .
3. Δεν υπάρχει “δανεισμός” αλλά “επαναπατρισμός” των ελληνικών αρχαιοτήτων.
Ο όρος δανεισμός που αναφέρει το Βρετανικό Μουσείο αναφορικά με το θέμα της επιστροφής του γλυπτού διάκοσμου του Παρθενώνα, δεν υφίσταται. Οι αρχαιότητες της πολιτιστικής μας κληρονομιάς που βρίσκονται στην Βρετανία αποτελούν προϊόν κλοπής από τον νόμιμο κάτοχο τους. Ο γλυπτός διάκοσμος του Παρθενώνα ανήκει στην χώρα που τον “γέννησε”, άρα ζητάμε τον επαναπατρισμό και όχι τον δανεισμό των αρχαιοτήτων της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
4. Τα Μάρμαρα του Παρθενώνα δεν είναι οι μοναδικές αρχαιότητες που έχει Βρετανικό Μουσείο στην κατοχή του, χωρίς την σύμφωνη γνώμη της Ελλάδας.
Εκτός από τα μάρμαρα του Παρθενώνα το Βρετανικό Μουσείο έχει στην κατοχή του πλήθος άλλων ελληνικών αρχαιοτήτων, οι οποίες είτε εκτίθεται ή βρίσκονται στις αποθήκες του. Το πιο ευρέως γνωστό παράδειγμα είναι, μια από τις 6 Καρυάτιδες του Ερεχθείου, την οποία απέσπασε παράνομα ο Λόρδος Έλγιν από τον Ιερό Βράχος της Ακρόπολης. Εκτός όμως από αυτά που σας έφερα ως τώρα, ένα άλλο πολύ σπουδαίο κομμάτι του πολιτισμού μας που εκτίθεται στο Βρετανικό Μουσείο είναι μέρος γλυπτού διακόσμου Ναού Επικούριου Απόλλωνα στις Βάσσες. Τα “Φιγάλεια” όπως είναι γνωστά, κοσμούν σήμερα τις αίθουσες του Βρετανικού Μουσείου, αποσπάστηκαν παράνομα από τον αρχαίο ναό κατά την διάρκεια ανασκαφικών εργασιών που εκτελέστηκαν το 1812 και 1815,(περίοδο κατά την οποία η Ελλάδα βρισκόταν ακόμη υπό τον Τουρκικό ζυγό), από μια ομάδα αρχαιόφιλων επιστημόνων και στην συνέχεια πέρασαν στην κατοχή του Βρετανικού Μουσείου.
5. Θα γίνει άραγε ποτέ πραγματικότητα το όνειρο της Μελίνας Μερκούρη και θα επαναπατριστούν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα;
Το ερώτημα αυτό σας το έχω ξαναπεί αναφέρει και στο προηγούμενο άρθρο μου αναφορικά με το θέμα του επαναπατρισμού,στο προηγούμενο άρθρο μου αναφορικά με το θέμα του επαναπατρισμού, αλλά θεωρώ πως πρέπει να σας το παραθέτω ξανά κάθε φορά που αναφέρομαι στο συγκεκριμένο θέμα.
Το Βρετανικό Μουσείο όπως για αντίστοιχα και το Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι, ανήκουν στην κατηγορία των Παγκόσμιων μουσείων, τα μουσεία αυτά φιλοξενούν πλήθος ευρημάτων και αρχαιοτήτων τα οποία δεν ανήκουν στην πολιτιστική κληρονομιά της χώρας τους. Αν λοιπόν οι ελληνικές αρχαιότητες επιστραφούν στην χώρα μας από τα Παγκόσμια αυτά μουσεία, θα έχει ως αποτέλεσμα και άλλες χώρες να προβούν σε αντίστοιχες προσπάθειες επαναπατρισμού της πολιτιστικής τους κληρονομιάς και κάπως έτσι τα Παγκόσμια μουσεία σταδιακά να “αδειάσουν”. Συνεπώς, όπως καταλαβαίνετε το ενδεχόμενο να αδειάσουν οι εκθέσεις των Παγκόσμιων μουσείων θα είναι καταστροφικό για αυτά, δυσκολεύοντας έτσι ακόμα περισσότερο την πιθανότητα του επαναπατρισμού.
Ελπίζω μέσα από το σημερινό μου άρθρο, καθώς και από τα προηγούμενα που αφορούν το κομμάτι του Επαναπατρισμού και του αγώνα της επανένωσης του γλυπτού διακόσμου του Παρθενώνα, να σας βοήθησα να καταλάβετε, γιατί είναι δύσκολη η υλοποίηση του οράματος της Μελίνας Μερκούρη. Παρά τις δυσκολίες και έχοντας πάντα στα υπόψη όσα σας ανέφερα σήμερα, ο λαός μας δεν πρέπει να σταματήσει να αγωνίζεται και να προσπαθεί για την επανένωση των αρχαιοτήτων της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Τα μάρμαρα του Παρθενώνα, τα “Φιγάλεια”, η Καρυάτιδα του Ερεχθείου, η Νίκη της Σαμοθράκης, η Αφροδίτη της Μήλου, ο κυκλαδίτης Αρπιστής και ακόμη πολλές ελληνικές αρχαιότητες πρέπει να γυρίσουν πίσω στην χώρα που τα γέννησε, στην Ελλάδα!
