Αν άλλοι λένε για τη μαμά και τον μπαμπά τους “η μαμά μου …, ο μπαμπάς μου…”, εγώ το λέω για τη γιαγιά και τον παππού μου, τους ανθρώπους που με μεγάλωσαν. Ναι, μεγάλωσα για διάφορους λόγους με αυτούς τους δύο και νιώθω μόνο τυχερή, ευλογημένη και γεμάτη. Ξέρω πως θα απορείτε για το πώς και το γιατί αλλά αυτό θα παραμείνει το δικό μου κρυφό μυστικό! Ο παππούς μου και η γιαγιά μου είναι δύο τόσο ξεχωριστοί άνθρωποι που σημάδεψαν τη ζωή μου και με ακολουθούν ακόμα σε πολλά. Ο παππούς έχει φύγει από τη ζωή, η γιαγιά μου όχι.
Σήμερα, μετά από μια δημοσίευση στα social media της Ελεονώρας Μελέτη για τη δική της γιαγιά, αποφάσισα να σας μιλήσω για τη γιαγιά μου, τη νόνα μου όπως την αποκαλώ καθώς έτσι φωνάζουν τη γιαγιά στα Επτάνησα από όπου κατάγεται η ίδια και με έμαθε να τη λέω έτσι από παιδί.
Η νόνα μου είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο της ζωής μου και έχει συμβάλει καθοριστικά σε αυτή την προσωπικότητα που σήμερα γνωρίζετε όλοι εσείς ως Ήβη. Έχω το όνομά της! Η νόνα μου ήταν καθηγήτρια, φιλόλογος, και σε σχετικά νεαρή ηλικία είχε διατελέσει Γυμνασιάρχης και αργότερα Λυκειάρχης στη Σχολή Χιλλ, ένα φημισμένο ιδιωτικό σχολείο, τότε μόνο θηλέων, στην οδό Θουκυδίδου, όπου εδρεύει και σήμερα.
Η γιαγιά μου ήταν πραγματικά αυτό που λέμε “άνθρωπος των γραμμάτων” και πρόσφερε τις γνώσεις της κάθε στιγμή όπου και αν βρισκόταν. Δεν ξεχνώ πόσες φορές τύχαινε να συναντήσουμε μαθήτριές της, ενήλικες πλέον, και όλες είχαν να πουν πως με την κ.Κωνσταντινίδου “δεν υπήρχε περίπτωση να μην μάθεις γράμματα, όσο αυστηρή και αν ήταν”. Ναι ήταν πολύ αυστηρή αλλά τόσο δίκαιη και απαιτητική για να σε κάνει καλύτερο και να επικρατήσει το λογικό, το σωστό.
Τη θυμάμαι να λύνει ατελείωτες ώρες σταυρόλεξα για να κρατάει το μυαλό της σε εγρήγορση, να διαβάζει καθημερινά εφημερίδες αλλά και να μαγειρεύει και να φροντίζει τα πάντα. Δεν υπήρχε περίπτωση να μην την άκουγες να διορθώνει τον ομιλητή καθώς παρακολουθούσε κάτι στην τηλεόραση, να μην σε διόρθωνε ευγενικά αν καθώς μιλούσες χρησιμοποιούσες λάθος κλίση ή τονισμό. Ήταν εκείνη που με διάβασε στο σχολείο, μου έμαθε Γραμματική, Συντακτικό, Αρχαία, Λατινικά, Έκθεση. Ήταν σίγουρα και η αφορμή να αγαπήσω τόσο τον λόγο, το γράψιμο και να ακολουθήσω την κατεύθυνση των ανθρωπιστικών επιστημών. Ήταν όμως και εκείνη με την οποία μοιράστηκα τα πάντα, έμαθα δίπλα της τόσα πολλά, πώς να συμπεριφέρομαι, να παρατηρώ, να συναναστρέφομαι με άλλους ανθρώπους, να συζητώ, να προβληματίζομαι, να αντιμετωπίζω το καθετί, να προοδεύω και να ζω.
Αυτός ο άνθρωπος που προσπάθησα μέσα σε λίγες μόνο γραμμές να σας γνωρίσω, η νόνα μου, σήμερα υπάρχει ουσιαστικά μόνο ως σώμα. Ζει, αλλά είναι και σαν να μην ζει. Χαίρει άκρας υγείας από παθολογικής πλευράς αλλά έχει όμως στερηθεί το μεγάλο αγαθό του ανθρώπου, το μυαλό του. Δεν επικοινωνεί ουσιαστικά με τους γύρω της. Παρατηρεί, αντιδρά σε ερεθίσματα, σε κοιτάει που της μιλάς αλλά δεν μπορεί να σου απαντήσει παρά μόνο με μικρές, αόριστες φωνές σαν επιφωνήματα. Πολλές φορές δεν είμαι σίγουρη αν με αναγνωρίζει, αν με θυμάται, αν ξέρει ποια είμαι.
Η γιαγιά μου πάσχει από άνοια. Δεν ήξερα, και δεν ξέρω ακόμα, αναλυτικά να σας πω τι είναι η άνοια, πώς προκαλείται και γιατί. Και δεν με ενδιαφέρει αυτό και πολύ. Ελάχιστα, και όσα θέλω, έχω συγκρατήσει και απλά προσπαθώ να μάθω να ζω με αυτή. Η άνοια, όσο περίεργο και αν σας φαίνεται, παρουσιάζεται αρκετά συχνά στους πιο ευφυείς ανθρώπους και εκδηλώνεται διαφορετικά σε κάθε άτομο. Η γιαγιά μου είναι η περίπτωση που η άνοια έχει επηρεάσει την ομιλία και γενικότερα την επικοινωνία της με τον κόσμο. Δεν ξέρει κανείς τι μπορεί να σκέφτεται και τι τελικά αντιλαμβάνεται με όσα βλέπει γύρω της.
Αυτή είναι η εικόνα της γιαγιάς μου σήμερα. Ένας άνθρωπος τόσο δικός μου που καταλήγει ξένος καθώς δεν μπορώ ουσιαστικά να μοιραστώ τίποτα μαζί της, δεν μπορεί να χαρεί μαζί μου, να στεναχωρηθεί, να προβληματιστεί, να με βοηθήσει με μια άποψη, μια συμβουλή. Απλά υπάρχει.
Με κοιτάει στοργικά, γεμάτη αγάπη. Με παρατηρεί κάθε φορά σαν να με βλέπει πρώτη φορά αλλά σαν κάπως να με ξέρει από κάπου. Με ακούει και μου απαντάει με ένα νεύμα ή στην καλύτερη, με το πιο γλυκό της χαμόγελο. Αυτή είναι η γιαγιά μου με άνοια και αυτό δεν θα αλλάξει και το έχω αποδεχτεί όσο σκληρό και δύσκολο και αν μου είναι. Γιατί, όπως και να έχει, αυτή είναι και θα είναι πάντα η γιαγιά μου, η νόνα μου, έστω και με άνοια.
Αν, λοιπόν, τύχει ένα δικό σας αγαπημένο πρόσωπο να εμφανίσει άνοια και η κατάσταση είναι μη ανατρέψιμη, θα σας έλεγα να μην ταλαιπωρηθείτε στο πώς και στο γιατί, αλλά να επικεντρωθείτε στον άνθρωπό σας. Αποδεχτείτε τον και σε αυτή τη νέα και τόσο περίεργη κατάστασή του, και καθίστε δίπλα του, να μην νιώθει έστω μόνος, ακόμα και αν δεν μπορεί να αλληλεπιδράσει μαζί σας.
Αποδεχτείτε την άνοια και ζήστε με αυτό κοντά στον άνθρωπό σας. Γιατί θα είναι πάντα ο άνθρωπός σας ακόμα και σε αυτή τη κατάσταση. Αυτό κάνω και εγώ και θα συνεχίσω να κάνω. Θα συνεχίσω να πηγαίνω στη γιαγιά μου ακόμα και αν δεν με αναγνωρίζει, θα σκύβω δίπλα στην πολυθρόνα της περιμένοντας την αγκαλιά που δεν θα μου κάνει. Θα της μιλάω για όσα κάνω, για τα κατορθώματα της κόρης μου, για όσα αντιμετωπίζω, ακόμα και αν μου λείπει η αντίδρασή της.
Θα συνεχίσω να είμαι εκεί δίπλα της γιατί και με άνοια είναι η γιαγιά μου, η νόνα μου!
Το μόνο σίγουρο είναι πως η άνοια δεν αναιρεί την αγάπη που μας δένει για πάντα!
