Πώς μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν κατά την περίοδο του αποχωρισμού;
Συνέπεια κατά τον αποχωρισμό. Δημιουργήστε ένα «τελετουργικό» εξόδου κατά το οποίο θα λέτε ένα ευχάριστο, στοργικό και σταθερό αντίο. Μείνετε ήρεμοι και δείξτε εμπιστοσύνη στο παιδί σας. Διαβεβαιώστε του ότι θα επιστρέψετε και εξηγήστε πότε θα επιστρέψετε χρησιμοποιώντας έννοιες που θα καταλάβουν τα παιδιά (όπως μετά το μεσημεριανό γεύμα). Δώστε την πλήρη προσοχή σας όταν λέτε αντίο, και όταν λέτε ότι φεύγετε, να το εννοείτε. Η επιστροφή θα κάνει τα πράγματα χειρότερα.
Εύκολοι και σύντομοι αποχαιρετισμοί. Συχνά οι αποχωρισμοί έξω από το σχολείο γίνονται δραματικοί. Ένας παρατεταμένος αποχαιρετισμός παρατείνει το άγχος που βιώνει το παιδί. Όσο δύσκολο και αν είναι για τον γονέα να αφήσει ένα παιδί που κλαίει στην πόρτα του σχολείου, άλλο τόσο σημαντικό είναι να δείξει στο παιδί ότι εμπιστεύεται τον δάσκαλο και το σχολείο. Άλλωστε, μέχρι ο γονιός να φτάσει στο αυτοκίνητό, το παιδί συνήθως έχει ηρεμήσει και παίζει με άλλα πράγματα. Ο σύντομος αποχαιρετισμός είναι ο πιο αποτελεσματικός για το παιδί. Για να γίνει όμως αποτελεσματικός, χρειάζεται να έχει προηγηθεί ο σωστός αποχαιρετισμός από πριν.
Ο χρόνος έχει σημασία. Προσπαθήστε να μην ξεκινήσετε παιδικό σταθμό ή παιδική φροντίδα με ένα άγνωστο άτομο όταν το παιδί σας είναι μεταξύ 8 μηνών και 1 έτους, όταν είναι πιθανό να εμφανιστεί για πρώτη φορά το άγχος αποχωρισμού. Επίσης, προσπαθήστε να μην φεύγετε όταν το παιδί σας είναι κουρασμένο, πεινασμένο ή ανήσυχο. Εάν είναι δυνατόν, προγραμματίστε τις αναχωρήσεις σας για μετά τον ύπνο και τα γεύματα.
Πρακτική. Εξασκηθείτε να είστε χώρια ο ένας από τον άλλο και εισάγετε σιγά σιγά νέους ανθρώπους και μέρη. Εάν σκοπεύετε να αφήσετε το παιδί σας με έναν συγγενή ή έναν νέο φροντιστή, προσκαλέστε αυτό το άτομο εκ των προτέρων, ώστε να περάσουν χρόνο μαζί όσο είστε στο δωμάτιο. Εάν το παιδί σας ξεκινά σε νέο παιδικό σταθμό ή προσχολικό νηπιαγωγείο, κάντε μερικές επισκέψεις εκεί μαζί πριν ξεκινήσει ένα πρόγραμμα πλήρους απασχόλησης. Εξασκηθείτε να αφήνετε το παιδί σας με έναν φροντιστή για μικρά χρονικά διαστήματα, ώστε να συνηθίσει να είναι μακριά σας.
Τηρείστε τις υποσχέσεις. Είναι σημαντικό για το παιδί να βεβαιωθεί ότι θα επιστρέψετε όταν το έχετε υποσχεθεί. Αυτό είναι κρίσιμο – έτσι το παιδί σας θα αναπτύξει την αυτοπεποίθηση ότι μπορεί να τα βγάλει πέρα όσο είναι μακριά σας.
Ποιοτικός χρόνος με το παιδί. Στόχος είναι η ουσιαστική σύνδεση με το παιδί και ο ποιοτικός χρόνος μέσα στη μέρα. Όταν ένα παιδί στερείται τον γονιό του, θα προσκολληθεί όταν έρθει σε επαφή μαζί του και ο αποχωρισμός θα είναι διπλά δύσκολος. Γι’ αυτό επενδύστε καθημερινά έστω και κάποια στιγμή μέσα στη μέρα για ουσιαστική σύνδεση με το παιδί.
Έκφραση συναισθημάτων και καθησυχασμός. Είναι σημαντικό οι γονείς να καθησυχάζουν τα παιδιά τους με αγάπη, φροντίδα και διαθεσιμότητα. Η εξωτερίκευση τω συναισθημάτων όπως «πόσο σε αγαπώ», «είμαι εδώ για σένα ό,τι κι αν χρειαστείς» είναι παρηγορητικά και ανακουφιστικά για τα παιδιά.
Ανοιχτές και αληθινές συζητήσεις. Η συζήτηση με το παιδί και η εξήγηση γιατί νιώθει έτσι είναι επίσης μία αποτελεσματική πρακτική. Βοηθώντας το παιδί να κατανοήσει τα συναισθήματά του μπορεί να το βοηθήσει να εκλογικεύσει τα πράγματα και να βοηθήσει τον εαυτό του να ρυθμίσει συναισθήματα όπως ανησυχίες και φόβους. Η εξήγηση στο παιδί ότι κάποιες φορές χρειάζεται να είναι με άλλα άτομα εκτός από τους γονείς τους είναι μια από τις δεξιότητες που το προετοιμάζουν για την ανεξαρτησία. Η συζήτηση και η εξήγηση θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην κατανόηση των παιδιών για τον μεγαλύτερο κόσμο στον οποίο βρίσκονται.
Εάν παρ’ όλα αυτά το έντονο άγχος αποχωρισμού διαρκεί μέχρι την προσχολική ηλικία, το δημοτικό σχολείο ή και μετά και παρεμβαίνει στις καθημερινές δραστηριότητες, συζητήστε το με το γιατρό σας. Θα μπορούσε να είναι ένα σημάδι μιας πιο σημαντικής ανησυχίας γνωστής ως διαταραχή άγχους αποχωρισμού. Τα παιδιά με αυτή τη διαταραχή φοβούνται να είναι μακριά από τα μέλη της οικογένειάς τους και συχνά είναι πεπεισμένα ότι κάτι κακό θα συμβεί
Τι είναι η διαταραχή άγχους αποχωρισμού στα παιδιά;
Η διαταραχή άγχους αποχωρισμού εντοπίζεται όταν ένα παιδί ανησυχεί πολύ επειδή είναι μακριά από μέλη της οικογένειας ή άλλα στενά άτομα. Το παιδί φοβάται ότι θα χαθεί από την οικογένειά του ή ότι κάτι κακό συμβεί σε ένα μέλος της οικογένειας εάν δεν είναι με το άτομο αυτό και κάνει άσχημα σενάρια με αποτέλεσμα να βιώνει πολύ έντονο άγχος.
Τι προκαλεί τη διαταραχή άγχους αποχωρισμού σε ένα παιδί;
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η διαταραχή άγχους αποχωρισμού προκαλείται τόσο από βιολογικούς όσο και από περιβαλλοντικούς παράγοντες. Ένα παιδί μπορεί να κληρονομήσει μια τάση για άγχος. Ένα παιδί μπορεί επίσης να μάθει το άγχος και τον φόβο από μέλη της οικογένειας ή ένα τραυματικό συμβάν μπορεί επίσης να συμβάλει σε αυτό.
Ποια είναι τα συμπτώματα της διαταραχής άγχους αποχωρισμού σε ένα παιδί;
Τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται συχνά κοντά στα 8 έτη. Μπορεί να ξεκινήσουν μετά από ένα διάλειμμα από το σχολείο, όπως κατά τη διάρκεια των διακοπών ή του καλοκαιριού ή μετά από μια μακροχρόνια ασθένεια. Κάθε παιδί μπορεί να έχει διαφορετικά συμπτώματα. Αλλά τα πιο κοινά σημάδια είναι:
- Αρνούμενο να κοιμηθεί μόνο
- Επαναλαμβανόμενοι εφιάλτες με θέμα τον χωρισμό
- Πολλή ανησυχία όταν χωρίζετε από το σπίτι ή την οικογένεια
- Ανησυχεί πάρα πολύ για την ασφάλεια ενός μέλους της οικογένειας
- Υπερβολική ανησυχία μήπως χαθεί από την οικογένεια
- Αρνούμενο να πάει στο σχολείο
- Φοβισμένο και απρόθυμο να μείνει μόνο σε κάποιον χώρο
- Συχνοί στομαχόπονοι, πονοκέφαλοι ή άλλα σωματικά προβλήματα
- Μυϊκοί πόνοι ή ένταση
- Ανησυχεί πολύ για την ασφάλεια του εαυτού
- Υπερβολική ανησυχία για ή όταν κοιμάται ο γονέας μακριά από το σπίτι
- Πανικός ή εκρήξεις θυμού σε περιόδους αποχωρισμού από τους γονείς ή τους φροντιστές
Ωστόσο, τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι κοινά και με άλλα θέματα ψυχικής ή σωματικής υγείας γι’ αυτό χρειάζεται πάντοτε διερεύνηση για να αποκλειστούν τυχόν άλλα ζητήματα.
