Μια ανάσα μακρυά από το κοσμοπολίτικο νησί της Μυκόνου, βρίσκεται ένας από τους σπουδαιότερους αρχαιολογικούς χώρους της χώρας μας, ένα νησί που είναι ολόκληρο ένας αρχαιολογικός χώρος. Φυσικά και αναφέρομαι στο ιερό νησί του Απόλλωνα, την Δήλο, ένα νησί θησαυρό για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και την πολιτισμική μας κληρονομιά. Η Δήλος είναι ακατοίκητη εδώ και πολλούς αιώνες, ενώ αξίζει να σημειωθεί, πως πολλοί δεν γνωρίζουν πληροφορίες σχετικά με την ύπαρξη και την σπουδαία σημασία της. Το ιερό νησί του θεού της μουσικής, είναι ένας τόπος επιβλητικός,γυμνός από βλάστηση, αλλά εξαιρετικά λαμπρός, που όμως δεν διεγείρει το τουριστικό ενδιαφέρον που του αρμόζει. Η Μύκονος, η οποία βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα μακριά, την επισκέπτονται ετησίως πάνω από 2 εκατομμύρια τουρίστες, ενώ στη Δήλο φτάνουν μόνο 120.000. Για όλους αυτούς τους λόγους αποφάσισα να σας μιλήσω σήμερα, για το ιερό νησί του Απόλλωνα, καθώς θεωρώ ότι όλοι οφείλουμε να γνωρίζουμε για το μοναδικό αρχαιολογικό νησί της χώρας μας.
Η Δήλος είναι ένα από τα μικρότερα νησιά των Κυκλάδων, βρίσκεται στο κέντρο του Αιγαίου και εξαιτίας της θέσης της, δηλαδή στο μέσο της διαδρομής προς την Μικρά Ασία, εξελίχθηκε σε θρησκευτικό και εμπορικό κέντρο. Κάποτε ήταν ένα από τα σημαντικότερα πανελλήνια ιερά, καθώς σύμφωνα με την μυθολογία “ο αθέατος βράχος” έγινε φανερός(δηλός) ,ώστε η Λητώ ερωμένη του Δία,να βρει εκεί καταφύγιο και να γεννήσει τα παιδιά του, τον Απόλλωνα και την Άρτεμις, δύο από τους σημαντικότερους θεούς του ελληνικού πανθέου. Είναι μια βραχονησίδα, που όπως λένε οι ιστορικοί “λούζεται στον ήλιο” και ήταν ιδανική για την λατρεία του θεού του φωτός». Η κατοίκηση του νησιού έχει ξεκινήσει ήδη από το 2.500 π.Χ , όμως εδραιώθηκε κατά τους Ομηρικούς χρόνους, ενώ έφτασε στην μεγαλύτερη ακμή του, το 478/7 π.X με την ίδρυση της Δηλιακής ή Α’ Αθηναϊκής συμμαχίας. Τα επόμενα χρόνια και συγκεκριμένα στην ελληνιστική και ρωμαϊκή εποχή, το ιερό νησί φιλοξενούσε έναν ακμαίο πληθυσμό που έφτανε τους 30.000 ανθρώπους, ενώ τα λιμάνια του ήταν διεθνή εμπορικά κέντρα στα οποία διακινούνταν τόνοι εμπορευμάτων κάθε χρόνο. Επιπλέον αξίζει να αναφερθεί, ότι χαρακτηρίστηκε ως “φορολογικός παράδεισος της εποχής”, αφού οι Ρωμαίοι την είχαν απαλλάξει από τα τέλη και τους δασμούς, ενώ ταυτόχρονα εκεί αναπτύχθηκαν τα πρώτα ανταλλακτήρια χρημάτων και τα σκλαβοπάζαρα.
Δυστυχώς όμως, παρά την σπουδαιότητα της γεωγραφική του θέσης, το νησί καταστράφηκε. Οι αιτίες της καταστροφής του ήταν ο πλούτος που συγκεντρώθηκε στο νησί και οι φιλικές σχέσεις που είχε με τους Ρωμαίους. Η τωρινή ερήμωση της Δήλου ήταν επακόλουθο των καταστροφών και των λεηλατήσεων που είχε δεχθεί το 88 π.Χ. από τον βασιλιά του Πόντου Μιθριδάτη,(σε πόλεμο του με τους Ρωμαίους), και το 69 π.Χ. από τους πειρατές του Αθηνόδωρου, σύμμαχου του Μιθριδάτη.
Το 1872 ξεκινούν οι ανασκαφές της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής, που ως το 1914 έφεραν στο φως τα σημαντικότερα τμήματα της αρχαίας Δήλου. Μέχρι σήμερα έχουν ανασκαφεί πλήρως τρεις κύριες συνοικίες σπιτιών: η Συνοικία του Θεάτρου, η Συνοικία του Σκαρδανά και της Λίμνης και η Συνοικία του Σταδίου. Τα σημαντικότερα μνημεία του νησιού είναι «Αγορά Ερμαϊστών ή Κομπεταλιαστών, Ναός των Δηλίων, Μινώα Κρήνη ,Άνδηρο των Λεόντων, Ίδρυμα των Βυρητίων Ποσειδωνιαστών, Στοιβάδειον, το Θέατρο, Ναός της Ίσιδος, Ναός της Ήρας και την Οικία του Διονύσου. Εκτός από τα μνημεία, αξίζει να αναφερθούμε στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Δήλου το οποίο έχει εξέχουσα θέση στο νησί. Στη σημερινή έκθεση του Μουσείου, υπάρχουν εννέα αίθουσες, σε έξι από αυτές εκτίθενται τα γλυπτά και τα ανάγλυφα που βρέθηκαν στην Δήλο, ενώ οι υπόλοιπες αίθουσες περιλαμβάνουν αγγεία προϊστορικών έως και υστεροελληνιστών χρόνων και διάφορα μικροαντικείμενα που βρέθηκαν στις ιδιωτικές κατοικίες της Δήλου.
Όπως σας ανέφερα και στην αρχή, η Δήλος αν και είναι ο πιο εκτεταμένος και πλούσιος αρχαιολογικός χώρος στην Ελλάδα, με την μεγαλύτερη πυκνότητα μνημείων και αρχαίων πληροφοριών, παραμένει μέχρι και σήμερα εγκαταλελειμμένη από κατοίκους. Σε κανένα άλλο νησί δεν φιλοξενούνται τόσα πολλά μνημεία αρχαϊκών, κλασικών και ελληνιστικών χρόνων, έτσι το 1990, εντάχθηκε δικαιωματικά, στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO. Το ιερό αυτό νησί, ενώ ήταν ένα κοσμοπολίτικο, εμπορικό και θρησκευτικό κέντρο ανά τους αιώνες, σήμερα βρίσκεται στην αφάνεια από τον σύγχρονο κόσμο. Παρόλο που είναι ο μεγαλύτερος, σε έκταση αρχαιολογικός χώρος στην χώρα μας, με μια ποικιλία μνημείων και ευρημάτων, δυστυχώς δεν έχει την προβολή που του αναλογεί, αφού το κοσμοπολίτικο νησί των ανέμων, που βρίσκεται μόλις 6 μίλια μακριά του κλέβει το τουριστικό ενδιαφέρον.
Ανεξάρτητα όμως από την μικρή προβολή της, η Δήλος συνεχίζει να υποδέχεται και να προσελκύει το τουριστικό κοινό.
Και ποία είναι άραγε η λύση για αποκτήσει η Δήλος την προβολή που της αξίζει;
Η καλύτερη μέθοδος για να αναδειχθεί και να αξιοποιηθεί σωστά το ιερό νησί του Απόλλωνα είναι να υιοθετήσει το πρότυπο του πολιτιστικού τουρισμού και να το εφαρμόσει άμεσα. Έτσι θα μπορέσει να μαγνητίσει το τουριστικό κοινό αποκαλύπτοντας του την μεγάλη σημασία την όποια έχει όχι μόνο στην ελληνική ιστορία και αρχαιολογία αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε εμείς από την πλευρά μας, είναι εκτός από το να την επισκεφτούμε με την πρώτη ευκαιρία, να μιλήσουμε στα παιδιά μας για την ιστορία της και να προτρέψουμε να ανακαλύψουν την μαγεία την οποία κρύβει το αρχαιολογικό αυτό νησί!
