Ένα από τα πράγματα που θέλω να εντάξω στην λίστα μου αυτό το καλοκαίρι και σταδιακά να το καθιερώσω, είναι να παρακολουθήσω μια θεατρική παράσταση στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου. Παρόλο που λατρεύω το θέατρο, δυστυχώς δεν έχω καταφέρει ακόμη να επισκεφτώ το Αρχαίο Θέατρο και να παρακολουθήσω μια δραματική παράσταση. Ορμώμενη λοιπόν, από μια έρευνα που έκανα στο πρόγραμμα των παραστάσεων, που διοργανώνονται φέτος το καλοκαίρι στην Επίδαυρο, αποφάσισα να σας μιλήσω για την ιστορία, όχι μόνο του Αρχαίου Θεάτρου της Επιδαύρου αλλά και για το πως δημιουργήθηκε και καθιερώθηκε το Φεστιβάλ αρχαίου δράματος στην Αθήνα και την Επίδαυρο.
Αρχικά θέλω να σας μεταφέρω τη δική μου πρώτη επαφή με τον αρχαιολογικό χώρο του θεάτρου της Επιδαύρου, όταν ακόμη ήμουν 11 ετών.Τότε δεν ήξερα πολλά για την αρχαιολογική σπουδαιότητα του χώρου, ήξερα κάποια βασικά στοιχεία για την ιστορικού του αρχαίου θεάτρου. Θυμάμαι χαρακτηριστικά να έχω μείνει άναυδη μόλις εισήλθαμε στον χώρο. Αμέσως, εντυπωσιάστηκα από αμέτρητα σκαλιά, τα καθίσματα που είχαν διατηρηθεί στο πέρασμα των αιώνων και φυσικά με την ακουστική που είχε ο χώρος. Δεν μπορούσε να χωρέσει το μυαλό μου, τότε ως μικρό παιδάκι, πως γινόταν να εξακολουθούν, μετά από τόσους αιώνες να πραγματοποιούνται παραστάσεις στον ίδιο χώρο. Αφού σας διηγήθηκα την προσωπική μου παιδική εμπειρία, ας περάσουμε τώρα στην ιστορία του θεάτρου αλλά και του αρχαιολογικού χώρου.
Το Θέατρο βρίσκεται στο Ασκληπιείο, το σπουδαιότερο ιερό του ιαματικού θεού Ασκληπιού και το πιο φημισμένο ιαματικό κέντρο της αρχαιότητας. Ο αρχαιολογικός χώρος του Ασκληπιείο της Επιδαύρου, περιλαμβάνει δυο ιερά, στα δύο αυτά ιερά λατρεύονταν μαζί δύο θεοί, στο πρώτο και παλαιότερο, ο Απόλλωνας Μαλεάτας και στο δεύτερο και νεότερο ο Ασκληπειός και οι δύο ήταν θεραπευτές θεοί, για αυτό και στους δυο χώρους πραγματοποιούνταν οι περίφημες τελετουργίες ίασης. Το Αρχαίο Θέατρο σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Πολύκλειτο τον νεότερο, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι οικοδομήθηκε σε δύο φάσεις, η πρώτη φάση ήταν στο τέλος του 4ου αιώνα π.Χ και η δεύτερη στα μέσα του 2ου αιώνα π.Χ. Το μνημείο χτίστηκε για τελούνται σε αυτό οι ωδικοί και δραματικοί αγώνες των Ασκληπιειών. Παράλληλα πραγματοποιούνταν σε αυτό δραματικές παραστάσεις, οι οποίες συμπεριλαμβάνονταν στην λατρεία του Ασκληπειού. Όπως διατηρείται σήμερα, το Θέατρο παρουσιάζει την χαρακτηριστική τριήμερη δομή των ελληνιστικών θεάτρων, κοίλο – ορχήστρα – σκηνικό οικοδόμημα. Η αρμονία που παρουσιάζει το Θέατρο οφείλεται στον μοναδικό του σχεδιασμό, ενώ συνδιάζει έξοχη ακουστική, η οποία επιτρέπει ακόμα και στους θεατές που κάθονται στις πιο ψηλές θέσεις (κερκίδες) να ακούνε την παραμικρή λεπτομέρεια.
Το μνημείο εδώ και πολλά χρόνια αποτελεί πόλο έλξης μεγάλου αριθμού Ελλήνων και ξένων επισκεπτών και χρησιμοποιείται για την παρουσίαση παραστάσεων αρχαίου δράματος. Η μέγιστη του χωρητικότητα είναι 13.000 – 14.000 θεατές, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι, από το 1988 ανήκει στo κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Το Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου, είναι μια «γιορτή των τεχνών του υψηλού», η οποία ξεκίνησε το 1955 από τον τότε Υπουργό Πολιτισμού Γεώργιο Ράλλη. Η αρχική ιδέα του Ράλλη ήταν να οργανωθεί ένα Φεστιβάλ στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού αντίστοιχο με αυτό που είχε καθιερωθεί το 1936 η “Εβδομάς Αρχαίου Δράματος”, μόνο που τώρα θα είχε και μουσικό προσανατολισμό. Κάπου εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι, το 1938 ο χώρος του αρχαίου Θέατρου της Επιδαύρου, είχε εγκαινιαστεί για πρώτη φορά το 1938 από το Εθνικό Θέατρο. Το πρώτο έργο που παρουσιάστηκε τότε μετά την αρχαιότητα ήταν η Ηλέκτρα του Σοφοκλή, σε μετάφραση Ι. Γρυπάρη, με την Κατίνα Παξινού στον ομώνυμο πρωταγωνιστικό ρόλο.
Από τότε και κάθε χρόνο διεξάγεται στην Αθήνα και στην Επίδαυρο, κυρίως στα θέατρα Ηρώδου του Αττικού, Λυκαβηττού και στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου. Το Φεστιβάλ διεξάγεται κατά την θερινή περίοδο έως και τις αρχές του Σεπτέμβρη. Έχει διεθνή χαρακτήρα, ενώ περιλαμβάνει θεατρικές παραστάσεις, παραγωγές αρχαίας τραγωδίας και κωμωδίας, συναυλίες και εικαστικές εκθέσεις. Βασικοί άξονες του φεστιβαλικού προγραμματισμού υπήρξαν αρχικά οι μεγάλες ορχήστρες, καθώς και η προσπάθεια αναβίωσης και σύγχρονης ερμηνείας θεατρικών παραστάσεων της κλασικής αρχαιότητας, ενώ στην πορεία προστέθηκε και ο χορός.
Μερικές σπουδαίες στιγμές του Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου, ήταν, η ερμηνεία της Μαρίας Κάλλας στη Νόρμα του Βιντσέντσο Μπελλίνι (1960) και τη Μήδεια του Λουίτζι Κερουμπίνι (1961), οι Όρνιθες του Αριστοφάνη από τον Κάρολο Κουν (Θέατρο Τέχνης -1959), η Ορέστεια του Αισχύλου σε σκηνοθεσία Πήτερ Χολ μαζί με το Εθνικό Θέατρο της Αγγλίας και πολλές ακόμη.
Το Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου δεν είναι απλά μια γιορτή της τέχνης, του θεάτρου και της μουσικής είναι ένας θεσμός. Μέσα από το Φεστιβάλ προάγεται η ελληνική ταυτότητα, ο ελληνικός πολιτισμός και η καθοριστική συμβολή της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, κωμωδίας και του δράματος στην εξέλιξη της Παγκόσμιας Ιστορίας του Θεάτρου. Με πιο απλά λόγια, αυτό που θέλω να σας πω, είναι πως το Φεστιβάλ είναι μέρος πλέον του πολιτισμού μας και της εθνικής μας ταυτότητας. Μέσα στην Επίδαυρο, το Ηρώδειο, τον Λυκάβηττο ξανά ζωντανεύουν θεατρικές παραστάσεις που δημιουργήθηκαν πριν από πολλούς αιώνες μαζί τους ξανά αναβιώνει και ο αρχαίος ελληνικός μας πολιτισμός.
Αν λοιπόν βρείτε λίγο ελεύθερο χρόνο φέτος το καλοκαίρι, ανατρέξτε το πρόγραμμα των παραστάσεων του Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου και οργανώστε μια επίσκεψη για να παρακολουθήστε μια παράσταση. Γίνετε και εσείς μέρος αυτού του θεσμού και ανακαλύψτε τον μαγευτικό κόσμο του αρχαίου ελληνικού θεάτρου!
