Στα πλαίσια των δράσεων της τελετής έναρξης η Ελληνίδα ταλαντούχα σχεδιάστρια Όλγα Καραβερβέρημε την καθοδήγηση του Μιχαήλ Μαρμαρινού και του Κωνσταντίνου Ρήγου, που είχε την κινησιολογική επιμέλεια, ανέλαβε τον σχεδιασμό 39 Νυφικών ενδυμάτων για τις 39 Νύμφες, σε μια ονειρική performance που εξυμνεί τη γυναικεία φύση, στον τόπο της Ελευσίνας. Ένα τόπο που χαρακτηρίζεται από την ιδιαίτερη θέση που κατείχε η γυναίκα από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.
Η γυναικεία παρουσία εκφράζεται έντονα στα πρόσωπα των Νυμφών που συνοδεύουν τον αρχαίο μύθο. Η εμβληματική εκκίνηση του προγράμματος της 2023 Ελευσίς αποτελεί ιδέα/σύλληψη του Γενικού Καλλιτεχνικού Διευθυντή Μιχαήλ Μαρμαρινού, σε σκηνοθεσία του διακεκριμένου Βρετανού σκηνοθέτη Chris Baldwin.
Η Τελετή Έναρξης αντλεί έμπνευση από την ιστορία και τη μυθολογία της ίδιας της πόλης: τις Πομπές και τη σύνδεση του Πάνω με τον Κάτω Κόσμο. Το απόγευμα του Σαββάτου κατεύθασαν από την Αμβέρσα οι TimeCircus με το πλοίο ξηράς Landship, έχοντας διανύσει πεζή 3000 χλμ σε εννέα μήνες, στη μεγαλύτερη προσκυνηματική πομπή στην ιστορία της Ελευσίνας. Το πλοίο Πρωτοπόρος «δένει» στο λιμάνι της πόλης έχοντας διαπλεύσει από τον Πειραιά, στο πρώτο δρομολόγιο της Θαλάσσιας «Ιεράς» Οδού: μια μοναδική ξεναγητική εμπειρία, υπό τους ήχους αγαπημένων τραγουδιών κορυφαίων Ελλήνων συνθετών, που ερμηνεύτηκαν μοναδικά από τη Μελίνα Μερκούρη, σε διασκευές του Νίκου Μπιτζένη.
Ημεροδρόμοι με σημείο εκκίνησης τον Κεραμεικό, τερματίζουν έχοντας βαδίσει εν τάχει τα 21 χλμ. της Ιεράς Οδού. Τέλος, το Ελευσίνιο Κίνημα, υπό την καλλιτεχνική επιμέλεια της Τζένης Αργυρίου και του Βασίλη Γεροδήμου, ξεκινά στις 15:30 από 11 διαφορετικά σημεία της πόλης (Ακολουθήστε τους στις διαδρομές τους), πλημμυρίζοντας τους δρόμους με μουσικές και χορούς από τους 14 διαφορετικούς τόπους καταγωγής των εθνοτοπικών συλλόγων της Ελευσίνας. Περισσότεροι από 600 συμμετέχοντες στην πομπή θα συναντηθούν στις 16:00 στην οδό Κανελλοπούλου, στη συμβολή με την οδό Κοντούλη & Νικολαΐδου, και σαν ένα σώμα θα κατευθυνθούν στο Παλαιό Ελαιουργείο της Ελευσίνας.
Σε μια ιστορική στιγμή για την πόλη αλλά και τη διοργάνωση, οι τέσσερις πομπές θα συναντηθούν στο Παλαιό Ελαιουργείο στις 17:00, με τους κατοίκους και τους επισκέπτες της πόλης –την πέμπτη αυτή άτυπη πομπή– να τους επιφυλάσσουν μια ιδιαίτερη υποδοχή.
Η δεύτερη φάση της τελετής έναρξης σηματοδοτείται από το Μυστήριο 0 Μυστήρια Μετάβασης, ένα πολυδιάστατο θέαμα, που εκτυλίσσεται στις 19:00 στο παράκτιο μέτωπο συνδέοντας τη στεριά, τη θάλασσα και τον ουρανό της Ελευσίνας. Με τη Ρένα Μόρφη οικοδέσποινα της τελετής, με περισσότερες από 100 Chóres σε καλλιτεχνική επιμέλεια Μαρίνας Σάττι, και τους ήχους της πρωτότυπης μουσικής του Άγγελου Τριανταφύλλου, σε εκτέλεση της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών – ΚΟΑ, κεντρική σκηνή της Τελετής Έναρξης γίνεται η θάλασσα, με μια μυθική οντότητα να αναδύεται από τα βάθη της. Στις 20:00 ακολουθεί η Παράκτια Πολιτιστική Διαδρομή, κατά μήκος της οδού Κανελλοπούλου, με 19 διαφορετικές δράσεις σε απροσδόκητα σημεία (ταράτσες, αυλές, συνεργείο αυτοκινήτων, ταβέρνες, μπαλκόνια, παράθυρα και δώματα) και το κοινό να περιηγείται σε πειραματικά project, χορογραφίες, ηχητικές εγκαταστάσεις, ρεσιτάλ ποντιακής λύρας, και θαλασσινά κεράσματα. Παράλληλα, Νύμφες κάνουν αναπάντεχα την εμφάνισή τους στα στενά της πόλης, σε κινησιολογική επιμέλεια του Κωνσταντίνου Ρήγου και ενδυματολογική της Όλγας Καραβερβέρη.
