Με αφορμή το τελευταίο μου άρθρο σχετικά με την επιστροφή του γλυπτού διάκοσμου του ιερού ναού του Παρθενώνα αλλά και το πρόσφατο ταξίδι μου στο Παρίσι, σήμερα, θέλω να μοιραστώ μαζί σας την εμπειρία μου από την επίσκεψη μου σε ένα από τα πιο φημισμένα μουσεία παγκοσμίως, το Λούβρο.
Θέλω να είμαι ειλικρινής μαζί σας ήταν όνειρο ζωής να επισκεφτώ το μουσείο του Λούβρου, ακόμη και πριν αποφασίσω να σπουδάσω και να ακολουθήσω την επιστήμη της αρχαιολογίας. Θυμάμαι χαρακτηριστικά, όταν πρωτοείδα την Νίκη της Σαμοθράκης στο εξώφυλλο του βιβλίου της ιστορίας της Α’ Λυκείου να εντυπωσιάζομαι από την όψη της και ύστερα να γεμίζω απογοήτευση στο άκουσμα ότι για να μπορέσω να θαυμάσω από κοντά θα έπρεπε να μεταβώ στην Γαλλία.
Η πρώτη μου όμως επαφή με το μουσείο του Λούβρου, πρώτού πραγματοποιήσω την δια ζώσης επίσκεψη μου, ήταν μέσα από τον κινηματόγραφό και την πασίγνωστη ταινία « ο Κώδικας Da Vinci» με τον αγαπημένο φιλέλληνα Τομ Χανκς. Εκτός, ότι λάτρευα και λατρεύω τις ταινίες μυστηρίου, θυμάμαι, να είχα ενθουσιαστεί με τις εικόνες μέσα από το μουσείο του Λούβρου και να λέω στους γονείς μου ότι θέλω και εγώ να περιπλανηθώ και να ανακαλύψω τους θησαυρούς που φιλοξενεί στους διαδρόμους του.Έτσι λοιπόν, φέτος, όταν πήραμε την απόφαση να πραγματοποιήσουμε ένα ταξίδι στο Παρίσι, έσπευσα αμέσως να κλείσω και εισιτήρια για το Μουσείο του Λούβρου.
Είναι γνωστό πως το Λούβρο εκθέτει και φιλοξενεί μεγάλο πλήθος μόνιμων εκθεμάτων από διάφορους πολιτισμούς, μέσα σε αυτή την ποικιλία υπάρχουν και μοναδικά εκθέματα του ελληνικού πολιτισμού. Πριν περάσω στο κυρίως θέμα, δηλαδή στα ελληνικά εκθέματα που εκτίθενται και πως έφτασαν στο Μουσείο του Λούβρου, οφείλουμε να αναφέρουμε λίγα λόγια για την ιστορία του. Το Λούβρο είναι ένα από τα παλαιότερα μουσεία σε παγκόσμια κλίμακα και φιλοξενεί 35.000 έργα τέχνης τα οποία εκτίθενται σε 25 αίθουσες.
Η ιστορία του είναι άρρητα συνδεδεμένη με την ιστορία της Γαλλίας, ο χώρος που σήμερα χρησιμοποιείτε ως μουσείο, κτίστηκε το 12ο αιώνα και αρχικά χρησιμοποιούταν ως φρούριο προστατεύοντας το Παρίσι από τα δυτικά, από τον 14ο αιώνα και έπειτα ανακαινίζετε ριζικά και μετατρέπεται σε ανάκτορο ων βασιλέων της Γαλλίας. Σταθμός στην ιστορία του Λούβρου όπως και σε ολόκληρη την ιστορία της Γαλλίας, υπήρξε η Γαλλική Επανάσταση, χάρη στην οποία αποφασίστηκε η οριστική του μετατροπή του κτηρίου σε μουσείο. Έτσι ονομάστηκε “Κεντρικό Μουσείο των Τεχνών” και ξεκίνησε την λειτουργεία του ως μουσείο τον Αύγουστο του 1793. Κάπως έτσι λοιπόν το μεγάλο όνειρο του Ναπολέοντα , να δημιουργηθεί στο Παρίσι το μεγαλύτερο μουσείο του κόσμου, έγινε πραγματικότητα.
Θα αναρωτιέστε εύλογα όμως, πως έφτασαν όλα αυτά τα έργα τέχνης – εκθέματα στην Γαλλία; Τα περισσότερα έργα τέχνης, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την την Mona Lisa του Λεονάρντο ντα Βίντσι αποτελούν μέρος της προσωπικής συλλογής των Γάλλων βασιλέων της εκάστοτε εποχής.
Ας περάσουμε τώρα στα ελληνικά εκθέματα. Κάποια από αυτά κατέληξαν στο Λούβρο κατά την διάρκεια του 19ου αιώνα, όταν πραγματοποιούνταν στην Ελλάδα και στην Μ.Ασία αρχαιολογικές αποστολές, όπως ήταν ανακάλυψη της Νίκης της Σαμοθράκης από τον Γάλλο , το 1863 από τον Σαμπουαζό. Άλλα προσφέρθηκαν ως δώρο από τον Σουλτάνο Μαχμουτ Β’, το 1838, ενώ κάποια άλλα εκθέματα προσφέρθηκαν στο Λούβρο από την Ελληνική Γερουσία ως δώρο μετά την αρχαιολογική αποστολή των Ντιμπουά και Μπλουέ.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί, ότι κάποια εκθέματα αγοραστικά από το μουσείο από διάφορες ιδιωτικές συλλογές. Αντιλαμβανόμαστε συνεπώς, ότι οι ελληνικές συλλογές δεν έφτασαν στο Γαλλικό Μουσείο ιδιαίτερα νόμιμα, όπως άλλωστε συνέβη και με τον Νίκης της Σαμοθράκης που βρίσκεται στην Αγγλία. Αποκτήθηκαν δηλαδή, σε μια εποχή, όπου η χώρα μας δεν ήταν ανεξάρτητο κράτος αλλά βρισκόταν υπό την κατοχή του Τουρκικού ζυγού.
Ας αναφέρουμε τώρα ποια είναι τα εκθέματα που περιλαμβάνονται στις αίθουσες του Λούβρου. Εκτός από την Νίκη της Σαμοθράκης και την Αφροδίτη της Μήλου που όλοι μας γνωρίζουμε ότι εκτίθενται εκεί, στις αίθουσες του Γαλλικού Μουσείου βρίσκονται μια εκτενής συλλογή με Προϊστορικά ειδώλια, πήλινα αγγεία με μυθολογικές παραστάσεις όπως η Γέννηση της Αθηνάς, η δολοφονία της Μέδουσας από τον Περσέα, η Γιγαντομαχία, ενώ αναφέρω ενδεικτικά μερικά από τα πιο γνωστά έργα ελληνικής γλυπτικής όπως είναι δαιδαλική Κυρία της Οσέρ, η Κόρη της Σάμου, η Αφροδίτη Frejus, η Άρτεμις των Βερσαλλιών , η Προτομή του Ομήρου και πολλά ακόμη.
Ξεχωριστή θέση κατέχουν κομμάτια από το γλυπτό διάκοσμο του Παρθενώνα όπως από την Νότια μετώπη του γλυπτού, οι “Εργαστίνες”, από το δυτικό αέτωμα ,μια γυναικεία κεφαλή γνωστή ως Labore, καθώς και η 10η μετώπη της νότιας πλευράς με πρωταγωνιστές τον Κένταυρο με τον το Λάπιθα από την Κενταυρομαχία.
Τα εκθέματα που σας ανέφερα παραπάνω, είναι μονάχα ένα ενδεικτικό δείγμα από αρχαία ελληνική συλλογή που φιλοξενεί το Λούβρο, την οποία αν δεν την δεις με τα μάτια σου δεν μπορεί να στην περιγράψει κάποιος. Οφείλω βέβαια να αναφέρω, ότι και τα υπόλοιπα εκθέματα που φιλοξένει, είναι εξίσου εντυπωσιακά και απερίγραπτα. Βέβαια, το δέος που νιώσαμε όταν αντικρύσαμε την ελληνική συλλογή, αλλά και το ζήλο που έδειχνα οι επισκέπτες του Μουσείου προς αυτήν, ήταν αυτό που μας έχει χαραχτεί έντονα στην μνήμη.
Κλείνοντας λοιπόν, γιατί αρκετά μακρηγόρησα, θέλω να κρατήσετε δύο πράγματα. Το πρώτο είναι, ότι η ελληνική συλλογή πρέπει να επαναπατριστεί και όχι να εκτίθεται σε προσωρινές εκθέσεις στην χώρα μας, όπως συνέβη το 2021 με τα γλυπτά του Παρθενώνα, στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Και το δεύτερο είναι, ότι πρέπει να διδάξουμε στα παιδία μας την ιστορία του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, να τα βοηθήσουμε να τον αγαπήσουν μόνο έτσι θα καταλάβουν την σημασία του και θα μπορέσουν στο μέλλον να παλέψουν και να επιμείνουν για τον οριστικό επαναπατρισμό του.