Τα Χριστούγεννα είναι πλέον προ των πυλών…Έχουμε αρχίσει να φτιάχνουμε τις λίστες με τα δώρα και τα φαγητά για τα οικογενειακά τραπέζια… Μέσα σε όλες τις λίστες που ετοιμάζουμε για τις γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, ίσως υπάρχει χώρος και για μία ακόμη λίστα: Μια λίστα ανασκόπησης όλων των πράξεων καλοσύνης που πραγματοποιήσαμε τη χρονιά που μας πέρασε.
Είναι καλό και ωφέλιμο στο τέλος κάθε χρονιάς ο καθένας από εμάς να κάνει τον απολογισμό του, να παίρνει μερικές ώρες για τον εαυτό του κάνοντας τη δική του ενδοσκόπηση. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, δίνουμε στον εαυτό μας τον απαραίτητο χώρο και χρόνο να συνειδητοποιήσουμε για ποιους ανθρώπους και ποιες καταστάσεις είμαστε ευγνώμονες, ενώ είναι και μια καλή ευκαιρία να επαναπροσδιορίσουμε και να προγραμματίσουμε εκ νέου τυχόν στόχους που είχαμε θέσει.
Μέσα σε όλη αυτή τη διαδικασία ενδοσκόπησης και περισυλλογής, θα μπορούσε να προστεθεί και άλλο ένα ερώτημα μείζονος σημασίας…
Πόσο έχω καλλιεργήσει φέτος την ενσυναίσθησή μου, πόσο έχω βοηθήσει ουσιαστικά τον συνάνθρωπό μου, πόσο έχω προσπαθήσει να τον καταλάβω αντί να τον κρίνω μονομιάς;
Σε περίπτωση που δεν το έχω καταφέρει ούτε στο ελάχιστο, τι ήταν αυτό που με εμπόδισε και πώς θα μπορέσω να είμαι του χρόνου μια καλύτερη εκδοχή του εαυτού μου;
Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που σκεφτόμαστε στο άκουσμα της λέξης “ενσυναίσθηση“; Συμπόνια θα μπορούσε να πει κανείς! Αν και η ενσυναίσθηση περιλαμβάνει αυτήν την έννοια, η ουσία της είναι ακόμη πιο βαθιά και ουσιαστική.
Ενσυναίσθηση είναι να προσπαθήσεις να μπεις στην θέση του άλλου, κατανοώντας όχι μόνο τα συναισθήματά του και τον τρόπο σκέψης του, αλλά βάζοντας τον εαυτό σου στη θέση του για να μπορέσεις να τον καταλάβεις και να τον συναισθανθείς!
Ποιοι είναι όμως οι λόγοι που συμβάλλουν ώστε ένας άνθρωπος να μην έχει ενσυναίσθηση για τον διπλανό του;
Το οικογενειακό περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει ένας άνθρωπος επηρεάζει σε μέγιστο βαθμό τόσο την ίδια την προσωπικότητά του όσο και τη συμπεριφορά του! Μέρος της ανατροφής ενός παιδιού από τους γονείς ή τους φροντιστές του είναι η διαμόρφωση του ηθικού και του αξιακού του κώδικα που λαμβάνει χώρα μέσω της μεταλαμπάδευσης αξιών. Μια από αυτές τις αξίες είναι και εκείνη της ενσυναίσθησης!
Καλλιεργώντας οι γονείς την αξία του αλτρουισμού, την αξία της βοήθειας προς τον συνάνθρωπο συλλογικά, θέτουν τα θεμέλια για μια αυριανή καλύτερη κοινωνία.
Αν ένα παιδί δεν έχει μάθει να σκέφτεται τον διπλανό του και τις ανάγκες του, αλλά έχει μάθει να ακούει και να ικανοποιεί μόνο τις δικές του, όταν μεγαλώσει και ενηλικιωθεί θα εξακολουθεί να πορεύεται προς το ίδιο μονοπάτι γιατί μόνο αυτό θα ξέρει να ακολουθεί! Υπάρχουν βέβαια και οι περιπτώσεις ανθρώπων που έχουν καλλιεργημένες μέσα τους τις αξίες της ενσυναίσθησης και του αλτρουισμού. Οι πιεστικοί ρυθμοί, τα άγχη και τα προβλήματα της καθημερινότητας όμως «κοιμίζουν» κάποιες φορές αυτές τις αξίες άθελά τους!
Με ποιον τρόπο όμως θα μπορέσουμε να κρατήσουμε «ξύπνια» ή ακόμη και να προσπαθήσουμε να καλλιεργήσουμε την αξία της ενσυναίσθησης;
Ένας ωφέλιμος και χρήσιμος τρόπος είναι η ενασχόληση με τα κοινά. Όταν ένας άνθρωπος ασχολείται με τον εθελοντισμό οποιαδήποτε μορφής – από τη συμμετοχή του σε δενδροφυτεύσεις για την αναδάσωση καμμένων περιοχών, μέχρι τη συνδρομή του στα συσσίτια του δήμου του ή ακόμη και άλλων δήμων- έρχεται σε επαφή με τα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζει ή ενδέχεται να αντιμετωπίσει ο κόσμος. Με αυτόν τον τρόπο βάζει τον εαυτό του στη θέση του άλλου και παράλληλα καλλιεργείται ένας τρόπος σκέψης, ο οποίος δεν είναι ούτε ατομικός ούτε επικριτικός, αλλά είναι συλλογικός και ανθρώπινος!
Εκτός όμως από τον εθελοντισμό, η ενσυναίσθηση μπορεί να καλλιεργηθεί τόσο σε μικρούς όσο και σε μεγάλους, μέσω των βιβλίων. Τα βιβλία θίγουν διαφόρων ειδών ζητήματα, από κοινωνικά μέχρι πολιτικά, με το δικό τους μοναδικό και γλαφυρό τρόπο.
Αν θέλουμε να διδάξουμε σε ένα παιδί μια αξία, στην προκειμένη περίπτωση την αξία της ενσυναίσθησης, μπορούμε να το κάνουμε μέσω μιας αλληγορίας, μέσω μιας ιστορίας που θα διαβάσουμε μαζί σε ένα βιβλίο για καληνύχτα!
Η ενσυναίσθηση όμως είναι μια αρχή, μια αξία που καλό είναι να την έχουμε όλες τις ημέρες του χρόνου, όχι μόνο την περίοδο των γιορτών, επηρεαζόμενοι από το εορταστικό κλίμα! Ενσυναίσθηση σημαίνει να μην παρκάρω σε ράμπες αναπήρων, να μιλάω με ευγένεια και καλοσύνη όταν βγαίνω έξω από το σπίτι μου, καθώς δεν ξέρω τι μπορεί να αντιμετωπίζει ενδεχομένως ο άνθρωπος που θα δεχτεί τα «πυρά» της κακής μου διάθεσης, να βοηθάω τον συνάνθρωπό μου όταν βρίσκεται σε ανάγκη!
Η ενσυναίσθηση δεν είναι μόνο αξία, αλλά τρόπος ζωής… Είναι στο χέρι σου και στη δική σου κρίση αν θα επιλέξεις να περπατήσεις στο μονοπάτι του φωτός και του φεγγαριού ή στον δρόμο του σκοταδιού…
Καλές γιορτές!
