«Πω πω…. Καλά δεν θυμάμαι τίποτα από όσα συνέβησαν στο πάρτι», «Πραγματικά, δεν κατάλαβα πως έφαγα τόσα ποπ-κορν και τόσα πατατάκια, το μυαλό μου ταξίδευε αλλού»…. Είναι λίγα από τα πράγματα που λίγο ή πολύ έχουν συμβεί σε όλους τους ανθρώπους και είναι κάποια παραδείγματα απουσίας της α-συνειδητότητας.
Είναι αυτό που στην Νευροεπιστήμη – Νευροψυχολογία οι επιστήμονες το ονομάζουν «Προεπιλεγμένο Δίκτυο Λειτουργίας», όπου ταυτόχρονα μπαίνουμε στον «αυτόματο πιλότο». Το διάστημα εκείνο, η προσοχή μας είναι στραμμένη και απορροφημένη σε αναμνήσεις του παρελθόντος, σε σενάρια για το μέλλον ή αξιολογήσεις/αυτοκριτική και ουσιαστικά ‘‘απουσιάζουμε’’ πλήρως από το τώρα, δηλαδή το παρόν μας! Άρα, βρίσκοντας σε αυτή την κατάσταση εκείνη τη χρονική στιγμή, λειτουργούμε, θα λέγαμε, «αυτόματα».
Η Ενσυνειδητότητα είναι μετάφραση της αρχαίας Ινδικής λέξης «Sati», με την κυριολεκτική της σημασία να σημαίνει «να ενθυμούμαι», ως υπενθύμιση του νου να επανέρχεται στο παρόν. Η ενσυνειδητότητα (Mindfulness) ή αλλιώς επίγνωση είναι το αντίθετο της α-συνειδητότητας και είναι το να είμαστε παρόντες στο «εδώ και τώρα», δηλαδή να μην σκεφτόμαστε το πριν ή το μετά.
Δυστυχώς, οι περισσότεροι από εμάς, όταν κάνουμε ή καλούμαστε να κάνουμε κάτι, ενώ μπορεί να κάνουμε κάτι άλλο, εκείνη τη στιγμή σκεφτόμαστε κάτι διαφορετικό. Αυτό μπορεί να συμβαίνει για διάφορους λόγους, είτε γιατί δεν είμαστε συγκεντρωμένοι εκείνη τη στιγμή είτε γιατί έχουμε κάτι άλλο πιο σημαντικό από αυτό που κάνουμε και έτσι στο μυαλό μας να κυριαρχεί μια πιο δυνατή σκέψη. Είναι μια βασική ανθρώπινη δεξιότητα την οποία όλοι έχουμε μέσα μας, όμως μπορεί να γίνει πιο άμεσα διαθέσιμη, όταν ασκούμαστε καθημερινά σε αυτή.
Να θυμάσαι ότι η Ενσυνειδητότητα ΔΕΝ είναι:
- Συνώνυμο του διαλογισμού
- Μέθοδος επίλυσης προβλημάτων
- Μέθοδος χαλάρωσης
- Τεχνική «αδειάσματος» του νου
Η Ενσυνειδητότητα διαθέτει κάποιες δεξιότητες όπως είναι, η πρόθεση, η παρατήρηση, το παρόν και η περιέργεια (χωρίς κριτική).
Αρχικά, πρώτη και κύρια δεξιότητα της ενσυνειδητότητας είναι η διαχείριση της προσοχής μας με πρόθεση. Για παράδειγμα, θέλεις να δεις κάπου μακριά και χρησιμοποιείς κυάλια, οπότε φαντάσου την προσοχή να είναι τα κυάλια και τη συγκέντρωση (προσοχή) ως την επιλογή στην οποία θα εστιάσεις.
Ως δεύτερη δεξιότητα είναι αυτή της παρατήρησης. Μέσω της ενσυνειδητότητας μπορούμε να παρατηρούμε ό,τι συμβαίνει, σε πραγματικό χρόνο (παρόν), ό,τι βιώνουμε στην εσωτερική και εξωτερική μας εμπειρία.
Τρίτη δεξιότητα είναι το παρόν, όπου θεωρείται η μοναδική στιγμή που πρέπει να ζήσουμε χωρίς να σκεφτόμαστε τι ζήσαμε και τι θα ζήσουμε. Πρέπει να «κοιτάμε» το τώρα!
Να θυμάσαι…. Ο βαθμός συνειδητότητας καθορίζει τόσο τις επιλογές μας όσο και τις προϋποθέσεις για τις επόμενες στιγμές που θα ζήσουμε, το «επόμενο παρόν»!
Ως τέταρτη και τελευταία δεξιότητα είναι η μη κριτική. Η ενσυνειδητότητα δεν αποσκοπεί στο να παρατείνουμε ή να απωθήσουμε σκέψεις και συναισθήματα, μιας και υπάρχουν ήδη. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να εστιάσουμε την προσοχή μας στο τώρα, στην τρέχουσα εμπειρία μας, χωρίς να κρίνουμε, αναλύσουμε ή να αξιολογήσουμε την κατάσταση.
Πώς μπορούμε να ενισχύσουμε την ενσυνειδητότητα;
- Με την λεγόμενη «τυπική πρακτική», η οποία έχει να κάνει, κατά κύριο λόγο, με τον διαλογισμό. Συνήθως γίνεται σε καθιστή θέση, κάνοντας ασκήσεις ξαπλωμένοι, όρθιοι ή εν κινήσει. Αρχικά, προβλέπεται η εξάσκηση ηρεμίας και συγκέντρωσης και ύστερα έρχεται η εξάσκηση ανοιχτής συνειδητότητας.
- Με την λεγόμενη «άτυπη πρακτική», όπου μπορεί να είναι όλες οι καθημερινές μας δραστηριότητες. Οτιδήποτε κάνουμε και μπορεί να λεχθεί στην πράξη. Από το πλύσιμο των δοντιών μας μέχρι και να είμαστε κολλημένοι στην κίνηση πηγαίνοντας στη δουλειά μας. Δηλαδή, τη στιγμή που απλώνουμε τα ρούχα, να είμαστε εκεί και μόνο εκεί, να μην σκεφτόμαστε τίποτε άλλο. Έτσι, εστιάζοντας σε αυτό που κάνουμε εκείνη τη στιγμή, εκπαιδεύουμε το μυαλό μας στο να ενισχύσει την ενσυνειδητότητα.
Ποια τα οφέλη του να έχει κάποιος Ενσυνειδητότητα;
- Μειώνεται το άγχος
- Αυξάνεται η συγκέντρωση και αυτομάτως και απόδοση
- Βελτίωση της Ψυχικής και Σωματικής υγείας
- Υπάρχει καλύτερη επικοινωνία στις διαπροσωπικές σχέσεις
- Ενδυναμώνει τη γνωστική και ψυχική αντοχή
- Δυναμώνει την πνευματική απόδοση και βελτιώνει την κριτική και δημιουργική σκέψη
- Βελτιώνει τη γενικότερη υγεία και ενισχύει μέχρι και το ανοσοποιητικό μας σύστημα
- Μειώνει ψυχαναγκαστικές και εθιστικές συμπεριφορές
Αναπτύσσοντας την ενσυνειδητότητά σου, σταδιακά, θα μπορείς να βγεις από τον “αυτόματο πιλότο”, την ασυνείδητη αυτή νοητική περιπλάνηση στην οποία είσαι, δημιουργώντας χώρο για το τώρα, το παρόν και τις τρέχουσες καταστάσεις, ζώντας την πραγματική ζωή και όχι κάποια άλλη του παρελθόντος ή του μέλλοντος.
Μην ξεχνάς ότι…. Η καλλιέργεια και η πλήρης ενσωμάτωση της ενσυνειδητότητας στη ζωή σου, μπορεί να σε βοηθήσει τόσο ψυχικά όσο και σωματικά, στο να έχεις καλύτερη πνευματική απόδοση και πορεία, έχοντας ένα αίσθημα γαλήνης, πληρότητας, ευεξίας και ευτυχίας! Τα πάντα βρίσκονται μέσα μας!
Να ζεις το τώρα και το παρόν σου! Μην κοιτάς τι έγινε στο παρελθόν και τι πρόκειται να γίνει στο μέλλον… Ο καλύτερος τρόπος για να φροντίσεις το μέλλον σου είναι να φροντίζεις το παρόν σου!
Το παρελθόν να το έχεις σαν «μάθημα» για το τώρα και το μέλλον σου!
Το μέλλον να το αναμένεις και να το ονειρεύεσαι, ζώντας το τώρα!
