Παιδική κακοποίηση…. Δύο λέξεις με τόση μεγάλη βαρύτητα, που στο άκουσμα αυτών των δύο λέξεων η «καρδιά όλων παγώνει», μη μπορώντας ο ανθρώπινος νους να κατανοήσει γιατί να συμβαίνει κάτι τέτοιο και ποιοι είναι αυτοί που προβαίνουν σε μια τέτοιου είδους εγκληματική πράξη κατά των παιδιών.
Με τον όρο “παιδική κακοποίηση” νοείται οποιαδήποτε μορφή βίας, κακής μεταχείρισης ή παραμέλησης την οποία βιώνει ένα παιδί ή ένας έφηβος, ενώ βρίσκονται υπό την προστασία ενός ατόμου που εμπιστεύεται ή είναι ο φροντιστής του. Στην ουσία είναι οποιαδήποτε πράξη ή αμέλεια γονέα/κηδεμόνα, η οποία δημιουργεί τραύμα, βλάβη, πόνο, φόβο, δυσφορία, έχοντας αρνητική επίδραση στο παιδί που τη δέχεται, καταλήγοντας ακόμη και στον θάνατο.
Η κακοποίηση ανηλίκων αποτελεί ένα συχνό και πολύ σοβαρό κοινωνικό φαινόμενο, με τα ποσοστά βίας προς αυτά να αυξάνονται ραγδαία, καθώς υπολογίζεται ότι περισσότερα από 4.000 παιδιά κακοποιούνται κάθε χρόνο στην Ελλάδα.
Όσον αφορά την παγκόσμια πραγματικότητα, έρχονται στο φως στοιχεία και νούμερα που σοκάρουν καθώς μόνο το έτος 2000 έχασαν τη ζωή τους 57.000 παιδιά από κακοποίηση, των οποίων η ηλικία ήταν κάτω των 15 ετών. Ακόμη πιο θλιβερό είναι ότι το 80% των ανήλικων θυτών είναι οι ίδιοι τους οι γονείς.
Στοιχεία που σοκάρουν! Κι όμως… Δυστυχώς αυτή είναι η πραγματικότητα! Και πόσα άλλα περιστατικά που δεν καταγγέλλονται και δεν φτάνουν ποτέ στις Αρχές…
Η Παιδική Σωματική Κακοποίηση (ΠΣΚ) αναγνωρίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’60, ως «Σύνδρομο Κακοποιημένου Παιδιού», από τον Αμερικανό γιατρό C. Kempe, ύστερα από παρατηρήσεις ακτινογραφικών παιδικών καταγμάτων και τραυμάτων, τα οποία ήταν ανεξήγητα και δεν δικαιολογούνταν επαρκώς από τους γονείς.
Το έτος 2000, στη Σύνοδο Κορυφής της Παγκόσμιου Ενώσεως Γυναικών, καθιερώθηκε η Παγκόσμια Ημέρα για την Πρόληψη της Κακοποίησης των Παιδιών και εορτάζεται κάθε χρόνο στις 19 Νοεμβρίου, σε μια προσπάθεια ευαισθητοποίησης των πολιτών και καταστολής του φαινομένου. Η ημερομηνία δεν είναι τυχαία, καθώς έγινε για να συνδυαστεί με την Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού, που είναι στις 20 Νοεμβρίου.
Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό ότι:
Η βία στην παιδική ηλικία ενός ατόμου είναι ένα γεγονός που επηρεάζει τη δια βίου υγεία, γαλήνη και ευεξία του με τις συνέπειες να επηρεάζουν και τη μετέπειτα ενήλικη ζωή του.
Οι πιο συχνές μορφές κακοποίησης παιδιών είναι:
- Σωματική κακοποίηση
Αφορά κάθε σωματική βλάβη που υφίσταται ένα παιδί, η οποία δεν οφείλεται σε ατύχημα. Μπορεί να περιλαμβάνει χτύπημα (από χέρι, ζώνη), κλωτσιά, γροθιά, πνίξιμο, κάψιμο, μαχαίρωμα, πέταγμα. Ακόμη, μπορεί να πρόκειται για μελανιές, κατάγματα ή ακόμη και θάνατο.
- Σεξουαλική κακοποίηση
Πρόκειται για ενεργητική μορφή κακοποίησης και αφορά πράξεις ενός γονέα ή ενήλικα φροντιστή, ο οποίος στοχεύει στην σεξουαλική του ικανοποίηση με θύμα το παιδί. Ενέργειες όπως είναι η θωπεία (χάιδεμα) στα γεννητικά όργανα ενός παιδιού, η διείσδυση στο στόμα ή τον πρωκτό του παιδιού, ο αιμομικτικός βιασμός, η παιδεραστία, η έκθεση γυμνών μερών του σώματος. Ακόμη, η σεξουαλική κακοποίηση περιλαμβάνει την προώθηση στην πορνεία και την παραγωγή υλικού παιδικής πορνογραφίας.
- Συναισθηματική κακοποίηση
Η μορφή αυτή σημαίνει κάθε τραυματισμό της ψυχολογικής υπόστασης του παιδιού με τη συναισθηματική κακοποίηση να βλάπτει τη συναισθηματική του ανάπτυξη καθώς και το αίσθημα της αξίας του εαυτού του. Η ψυχολογική κακοποίηση ενός παιδιού μπορεί να περιλαμβάνει πράξεις και συμπεριφορές, οι οποίες να εμπεριέχουν απόρριψη, εκφοβισμό, απομόνωση, εκμετάλλευση, υποτίμηση αλλά και συναισθηματική απροσφορότητα, δηλαδή διάφορες διαταραχές του συναισθήματος. Είναι αρκετά δύσκολο να αποδειχθεί και για αυτό είναι δύσκολη και η παρέμβασή της.
- Παραμέληση
Θεωρείται μια παθητική μορφή κακοποίησης και πρόκειται για αδυναμία κάλυψης των βασικών αναγκών του παιδιού. Περιλαμβάνει τη στέρηση τροφής, ρούχων, στέγης, την αδυναμία παροχής απαραίτητης φροντίδας, την αδυναμία παροχής εκπαίδευσης, την αδιαφορία για τις συναισθηματικές ανάγκες του παιδιού.
Οι επιπτώσεις που εμφανίζονται σε κακοποιημένα παιδιά:
- Προκαλούν σωματικά, συμπεριφορικά και ψυχολογικά συμπτώματα με τραγική κατάληξη ακόμη και τον θάνατο.
- Έχουν περιορισμένες κοινωνικές δεξιότητες με χαμηλή ακαδημαϊκή απόδοση.
- Παρουσιάζουν συναισθηματικά προβλήματα.
- Παρουσιάζουν ενδογενή προβλήματα όπως, έντονο άγχος, φοβίες, χαμηλή αυτοεκτίμηση και υψηλά ποσοστά κατάθλιψης.
- Παρουσιάζουν εξωγενή προβλήματα, όπως παραβατικότητα και επιθετική συμπεριφορά με προβλήματα στην κοινωνική τους λειτουργικότητα.
Οι δραματικές επιπτώσεις της παιδικής κακοποίησης οδήγησαν την Πολιτεία στη διαμόρφωση πρακτικών αντιμετώπισης αυτού του φαινομένου. Είναι σημαντικό να αναπτυχθούν ενέργειες και προγράμματα που την προλαμβάνουν πριν την εκδήλωσή της.
- Ανάπτυξη της κοινωνικής πολιτικής, που ενισχύει τις οικογένειες χαμηλού εισοδήματος.
- Προγράμματα κοινωνικής ευαισθητοποίησης, ώστε να υπάρξει τροποποίηση των στάσεων και των αντιλήψεων που ενθαρρύνουν την παιδική κακοποίηση.
- Προγράμματα οικογενειακού προγραμματισμού, για την πρόληψη ανεπιθύμητων εγκυμοσύνων.
- Ψυχοεκπαιδευτικά προγράμματα ανάπτυξης ικανοτήτων για μελλοντικούς ή νέους γονείς.
- Εντοπισμός γονέων ή οικογενειών για παιδική κακοποίηση, ακόμη και πριν τη γέννηση του παιδιού, κατά τη διάρκεια της κύησης.
- Ευαισθητοποίηση των επαγγελματιών που ασχολούνται με παιδιά (εκπαιδευτικοί), ώστε να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν πιθανή κακοποίηση και να παραπέμπουν για βοήθεια τα παιδιά «υψηλού κινδύνου».
- Τροποποίηση της ήδη υπάρχουσας Νομοθεσίας, προκειμένου να επιλύονται άμεσα και έγκαιρα με ισχυρές ποινές από το αρμόδιο δικαστήριο.
- Ανάπτυξη κατάλληλων δομών, που θα είναι σε θέση να φιλοξενούν παιδιά όταν αυτά απομακρύνονται από τους βίαιους γονείς τους.
Η παιδική κακοποίηση δεν συνιστά οικογενειακή υπόθεση, αλλά είναι ευθύνη όλων, ολόκληρου του κοινωνικού συνόλου! Μην μένεις σιωπηλός!
Το μέλλον του κόσμου είναι τα παιδιά μας και οφείλουμε να τους εξασφαλίσουμε όμορφες, ξέγνοιαστες, χαρούμενες και γαλήνιες στιγμές και όχι ένα μέλλον μέσα στη βία, τη κακοποίηση, τη δυστυχία και την εκμετάλλευση.
Καθοριστικό ρόλο έχει τόσο η οικογένεια όσο και η ίδια η κοινωνία σχετικά με την πρόληψη της κακοποίησης των παιδιών. Η κοινωνία και όλοι όσοι απαρτίζουν μία κοινωνία, έχουν χρέος να αναγνωρίζουν τυχόν συμπτώματα βίας και να τα καταγγέλλουν, δίχως δεύτερη σκέψη!
Καμία ανοχή στην παιδική κακοποίηση! Μην μένεις αδρανής!
